گفتنی ها در باره پیرترین درخت های استرالیا
بیشتر درختان در استرالیا به فاصله ای کوتاه پس از رویش از بذر و در عرض چند سال و قبل از رسیدن به حالت بلوغ، از بین می روند.
به گزارش رادیو نشاط ، گزارش تارنمای اس بی اس در این این خصوص می گوید ، بر اساس اینکه درخت را چگونه تعریف کنیم، تعداد معدودی از انواع درختان می توانند عمر بسیار زیادی داشته باشند
پیرترین درختان کدامند؟
اگر تعریفمان از درخت یک گیاه چوبی باشد که حداقل دو متر ارتفاع داشته باشد و توسط اغلب مردم به عنوان یک درخت شناخته شود، آن وقت پیرترین درخت استرالیا می تواند Huon Pine در تاسمانیا باشد که عمر قدیمی ترین درخت از این نوع، به بیش از دو هزار سال می رسد.
در این گونه درختی، ساقه های روی زمین می توانند از یک ریشه مشترک باشند و تنه های بزرگی از یک ریشه می روید. حال اگر ملاک عمر درخت، عمر ریشه مشترک باشد، ممکن است عمر این ریشه به یازده هزار سال برسد.
حال اگر برای درخت تعریف دیگری در نظر بگیریم، یعنی ریشه هایی از این نوع را، فارغ از ارتفاع گیاه، به عنوان درخت در نظر بگیریم، آنگاه حتی عمر قدیمی ترین Huon pine ها هم در مقایسه با عمر چهل و سه هزار ساله King’s holly ناچیز به نظر می رسد. این گیاه هم در تاسمانیا می روید.
اگر تعریفمان باز هم متفاوت باشد، یعنی زمان زیستن یک گونه درختی روی این سیاره را ملاک قرار دهیم، آن وقت برنده بی همتا Wollemi Pine خواهد بود که بیش از شصت میلیون سال عمر دارد.
Wollemi pine خودش را با ساختن کپی های کاملا یکسان ژنتیکی تکثیر می کند. تصور می شد که این گونه درختی منقرض شده است اما در سال 1994 جمعیت بسیار کوچکی از آنها در پارک ملی Wollemi کشف شد. قدیمی ترین تنه درخت که در بالای زمین قرار دارد با نام Bill Tree شناخته می شود و حدود 400 تا 450 سال عمر دارد. اما این درخت چندین تنه مختلف دارد، بنابراین عمر ریشه آن می تواند بیش از هزار سال باشد.
چطور عمر درختان را می دانیم؟
درختان خود به ما برای تخمین سنشان کمک می کنند. سن درختان فقط با اندازه آنها تعیین نمی شود. درختان بزرگ لزوما پیرتر نیستند. ممکن است فقط سالمتر باشند و رشدشان سریع تر باشد.
روشی که بیشترین قابلیت اطمینان را دارد، تعیین سن درخت از روی چوب آن و شمردن حلقه های آن است. در این روش حلقه های کلفت تر به معنی جذب آب بیشتر در سال مربوطه توسط درخت است. بسیاری از درختان دیوارهای سلولی مختلفی برای تطابق با الگوهای فصلی نور، دما و رطوبت می سازند. دیوارهای سلولی که در ابتدای فصل رشد بوجود می آیند با آنهایی که در آخر فصل درست شده اند، متفاوتند.
این الگوی رشد می تواند توسط رویدادهای مهم، مثل خشکسالی های چندین ساله تصحیح شود. عامل دیگر برای اصلاح این الگو فوران های آتشفشانی است که موادی را وارد جو کرده اند که توسط درخت جذب شده و در چوب آن پیدا می شود.
چرا اینقدر پیر؟
دلیل اینکه درختان می توانند عمری طولانی داشته باشند می تواند به خاطر ساختار چوبشان و یا ساز و کار دفاعی درخت باشد. دیوارهای سلولی چوبی در این درختان بسیار قوی هستند و در برابر شکستن مقاومند.
در واقع دانشمندان اخیرا کشف کرده اند این دیوارها ساختاری دارند که قویترین ماده شناخته شده با در نظر گرفتن وزنشان هستند. این ماده با نام nanocrystaline cellulose شناخته می شود.
با این حال، چوب می تواند توسط حشرات و قارچ ها شکسته شود. اگرچه مقدار مواد غذایی و انرژی موجود در چوب کم است، اما این عوامل وجود دارند و ارگانیسم های زیادی وجود دارند که سعی می کنند از آنها استفاده کنند.
اما درختان هم بی دفاع نیستند و می توانند با موانع فیزیکی و حتی شیمیایی از خود مراقبت کنند. اگر یک درخت مورد هجوم نیروهای ویرانگر قرار گیرد، درختان پیام های هشدار دهنده ای برای یکدیگر ارسال می کنند تا در برابر عوامل پوسیدگی و مرگ، ابزارهای لازم را فراهم کنند.
مرگ درختان
پس چرا همه درختان صدها و یا هزاران سال زندگی نمی کنند؟ چرا خیلی از آنها قبل از بلوغ و باروری می میرند؟
اگر نهال ها و بذرهای درختان در جایی که آب، غذا و نور کافی برای آنها وجود ندارد، برویند، از نبود این عوامل خواهند مرد. درختان جوانتر زمان کافی برای توسعه ابزارهای دفاعی در برابر ارگانیسم های مهاجم را هم ندارند و ممکن است توسط آنها آلوده شده و بمیرند.
بعضی درختان هم توسط حوادث مختلف از بین می روند. طوفان، آتش سوزی و خشکسالی بخشی از این عوامل هستند. بسیاری از گیاهان و حیوانات، از جمله انسانها، به چوب درختان وابسته اند و این درختان مرده برای آنها به معنی غذا، انرژی و سرپناه است.
ولی عاملی که بیش از پیش بر مرگ درختان تاثیر گذار است، تغییر محیط زیست آنهاست به طوری که آنها نمی توانند خود را با آن تطابق دهند. این مساله فقط به خاطر تغییرات اقلیمی نیست؛ توسعه شهرها و گسترش کشاورزی، آلودگی و استفاده از کودها، چیزی است که محیط زیست را حتی در دوردست ترین نقاط تهدید می کند.
اما همه اینها به این معنی نیست که ما دیگر درختان پیر نخواهیم داشت. ژن Wollemi Pine در طول میلیون ها سال جان به در برده است؛ از چندین عصر یخبندان و دوره های گرمای شدید گذشته است و حتی از دوره انقراض دایناسورها و ظهور انسان عبور کرده است و در حال حاضر، مردم از عمد این درختان را در نقاط مختلف جهان می کارند تا در کشورها و آب و هوا های گوناگون رشد کنند. این مساله خطر انقراض آنها را بسیار کمتر از گذشته کرده است.
شاید این کاری باشد که بتوانیم برای دیگر گونه های درختی نیز انجام دهیم.