انتخاب هوشمندانه ظروف آشپزخانه: چدن، استیل یا نچسب؟
در دنیای وسیع آشپزی، انتخاب ظرف مناسب می‌تواند تفاوت چشمگیری در کیفیت پخت و حتی سلامت غذا ایجاد کند.
به گزارش رادیونشاط، با وجود دسترسی به انبوهی از ظروف در بازار از جنس مواد مختلف از جمله چدن، استیل ضدزنگ و ظروف نچسب، تصمیم‌گیری در خرید گاهی دشوار می‌شود.
هر یک از این مواد، ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که شناخت آن‌ها به خریدار کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را متناسب با نیازها و سبک آشپزی خود داشته باشد. در ادامه، به بررسی مزایا و معایب ظروف آشپزخانه چدنی، استیل و نچسب، پرداخته می‌شود.
ظروف چدن (Cast Iron)
مهم‌ترین مزیت ظروف آشپزی چدن این است که می‌توان آن‌ها را روی هر نوع سطح اجاق (از جمله القایی) یا داخل فر استفاده کرد. این ظروف همچنین برای آشپزی در فضای باز ایده‌آل هستند. مزیت دیگر ظروف چدنی این است که چدن گرما را به شکل بی‌نظیری حفظ کرده و به طور یکنواخت پخش می‌کنند.این ظروف برای پخت و پز در دمای پایین و پختن نان بسیار مناسب هستند.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد چدن این است که با هر بار استفاده و نگهداری صحیح (فرآیند روغن‌کاری یا "seasoning")، کیفیت آن بهبود یافته و طول عمر بسیار بالایی دارد؛ تا جایی که بسیاری از این ظروف نسل به نسل منتقل می‌شوند.
از جمله معایب اصلی ظروف چدنی می‌توان به سنگین بودن،بهویژه اگر پر باشد؛ گران بودن و نیاز به مراقبت و نگهداری خاص - روغن‌کاری منظم و شستشوی دقیق و خشک کردن کامل- اشاره کرد.
ظروف با پوشش نچسب (Non-Stick)
ظروف نچسب به دلیل راحتی در استفاده و شستشو، وزن سبک و نیاز به حداقل روغن یا چربی برای پخت و پز، از محبوبیت فراوانی برخوردار هستند.
مهم‌ترین نگرانی در مورد ظروف نچسب، آسیب‌پذیری پوشش آن‌هاست. در صورت خراشیدگی، ذرات پوشش ممکن است وارد غذا شوند که می‌تواند برای سلامتی مضر باشد؛ در چنین شرایطی باید ظرف را کنار گذاشت.
اغلب این ظروف با موادی مانند پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE) که معمولاً با نام تجاری "تفلون" شناخته می‌شود، پوشش داده شده‌اند. PTFE خود از دسته مواد شیمیایی پایدار (PFAS) است. توصیه می‌شود از ظروف نچسب با پوشش PTFE در دماهای بسیار بالا استفاده نشود، زیرا می‌تواند منجر به آزاد شدن گازهای مضر شود.
ظروف استیل ضدزنگ (Stainless Steel)
ظروف استیل ضدزنگ، انتخابی مدرن و پرکاربرد در آشپزخانه‌های امروزی هستند. ظروف استیل ضدزنگ بسیار بادوام بوده و در برابر زنگ زدگی و تغییر رنگ مقاوم هستند. این ظروف برخلاف چدن با غذاهای اسیدی واکنش نشان نمی‌دهند و بنابراین برای پخت انواع غذاها مناسب است و طعم غذا را تغییر نمی‌دهد. آن‌ها قابل شستن در ماشین ظرف‌شویی هستند و برخی مدل‌های آن نیز با قابلیت تحمل دمای بین ۱۷۵ تا ۲۷۰ درجه سانتی‌گراد برای استفاده در فر نیز ایمن هستند.
هدایت حرارتی استیل به تنهایی نسبتاً ضعیف است. به همین دلیل، بسیاری از ظروف استیل با کیفیت بالا دارای لایه‌هایی از آلومینیوم یا مس در کف (و گاهی دیواره‌ها) هستند تا هدایت و توزیع گرما بهتر انجام شود. ظروف استیل ضدزنگ باکیفیت گران‌قیمت هستند. در صورت گرم شدن نادرست، غذا به این ظروف می‌چسبد. ظروف استیل ممکن است با گذشت زمان و استفاده مکرر تغییر رنگ دهند. می‌توان از اسپری‌های روغن برای جلوگیری از چسبیدن غذا به این ظروف استفاده کرد.