ایران تنها مانده است؟/ تحلیل واکنش متحدان منطقهای و جهانی ایران در تنش با اسرائیل

به گزارش رادیو نشاط به نقل از abcنیوز در حالیکه جنگ موشکی اخیر بین ایران و اسرائیل منطقه خاورمیانه را بار دیگر به آتش کشیده، بسیاری از متحدان سنتی ایران در «محور مقاومت» یا سکوت اختیار کردهاند یا صرفاً به صدور بیانیههای محتاطانه بسنده کردهاند.
محور مقاومت؛ ائتلافی فرسوده
از دهه ۱۹۷۰، ایران با حمایت از گروههای مسلح در منطقه، شبکهای موسوم به «محور مقاومت» را شکل داده بود؛ شامل حزبالله در لبنان، حوثیها در یمن، گروههای شبهنظامی در عراق و حماس در فلسطین. اما بنا بر تحلیل کارشناسان، این محور اکنون تضعیف شده و به جای یک اتحاد استراتژیک، به شبکهای سست با اولویتهای محلی و بقا تبدیل شده است.
ایان پارمتر، دیپلمات سابق و پژوهشگر دانشگاه ملی استرالیا میگوید:
«در حال حاضر، ایران در ضعیفترین موقعیت خود در چهار دهه گذشته قرار دارد.»
به گفته او، حزبالله به دلیل از دست دادن رهبران و زیرساختهای نظامی در جنگ قبلی، توان مداخله ندارد. عراق نیز به دلیل شرایط نسبتاً پایدار داخلی، از درگیر شدن پرهیز میکند. تنها گروهی که هنوز بهطور فعال علیه اسرائیل اقدام میکند، حوثیها هستند — آنهم با حملات موشکی محدود و از فاصلهای دور.
متحدان جهانی؛ سکوت دیپلماتیک یا بیعملی
در سطح جهانی نیز، ایران عضوی از شبکه موسوم به «CRINK» شامل چین، روسیه، ایران و کره شمالی است. با این حال، تنها واکنشها تاکنون شامل محکومیتهای لفظی بوده است. چین خواستار راهحل دیپلماتیک شده، کره شمالی اسرائیل را متهم به «جنایت علیه بشریت» دانسته، و روسیه نیز پیشنهاد میانجیگری داده که چندان جدی تلقی نمیشود.
با وجود روابط نزدیک تهران و مسکو در زمینه فروش پهپاد برای جنگ اوکراین، تحلیلگران معتقدند ولادیمیر پوتین همزمان با بنیامین نتانیاهو نیز روابط خوبی دارد و در عمل اقدامی در دفاع از ایران نخواهد کرد.
ایالات متحده؛ متحد وفادار اسرائیل
در مقابل، اسرائیل از حمایت کامل ایالات متحده بهرهمند است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ایران را به «تسلیم بیقید و شرط» فراخوانده و احتمال ترور رهبر جمهوری اسلامی را به میان کشیده است. با این حال، آمریکا فعلاً موضع «دفاعی» اتخاذ کرده و تصمیمگیری برای حمله به ایران را به «دو هفته آینده» موکول کرده است.
ایان پارمتر هشدار میدهد که اگر اسرائیل بخواهد تأسیسات هستهای ایران مانند فردو را نابود کند، به بمبهای سنگرشکن آمریکایی نیاز دارد — بمبهایی که تنها در اختیار ارتش آمریکا هستند.
انزوای استراتژیک تهران
به نظر میرسد در دور جدید تنشها، ایران بیش از هر زمان دیگری تنها مانده است. شبکهای که روزی برای مهار نفوذ اسرائیل و آمریکا بنا شد، اکنون یا تضعیف شده یا از درگیری اجتناب میکند. در چنین شرایطی، هرگونه مداخله مستقیم آمریکا میتواند صحنه را بهطور کامل تغییر دهد — اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است.