بررسی اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد بخشهای اقتصادی ایران و استرالیا
تضعیف پول استرالیا در مقابل سایر ارزها، قدرت مصرف کنندگان را برای خرید با چالش روبرو خواهد کرد.
مجید حیدری روزنامه نگار اقتصادی
رادیو نشاط استرالیا - در حالی که نرخ دلار در بازار آزاد در دو هفته ابتدای دی ماه سال جاری، یک مسیر صعودی را آغاز کرده بود، اما این نرخ در 17 دی ماه سال جاری به سطح 79 هزار و 550 تومان رسید، که کمترین مقدار در 6 روز گذشته بوده است. همچنین نرخ دلار استرالیا در بازار تهران نیز به رقم 50 هزار و 150 تومان رسید. نوسانات نرخ دلار در روزهای اخیر باعث شده بود که حتی نمایندگان مجلس تهران، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد را تهدید به استیضاح کنند، اما بازگشت ثبات می تواند تا حدودی خیال وزیر را راحت کند و همتی را از مسیر بهارستان برگرداند.
عوامل کلیدی کاهش نرخ
دو عامل نقش موثری در کاهش نرخ ارز داشت. مسوولان بانک مرکزی، از افزایش عرضه پتروشیمی ها از امروز خبر دادند که این موضوع نیز می تواند یکی از عوامل کاهش نرخ دلار تهران باشد. صنایع پتروشیمی، یکی از عرضهکننده های مهم دلار محسوب می شود که هنوز با تحریم های جدی، روبرو نشدند و بخش قابل توجهی از نیازهای ارزی روزانه واردکنندگان را تامین می کنند. گزارش ها نشان می دهد که پتروشیمی قرار است ماهانه 900 میلیون دلار وارد بازار مرکز مبادله ارز و طلا کنند. نکته دوم خوش بینی ها نسبت به انجام مذاکرات رفع تحریم ها و مذاکره با دولت جدید آمریکا هنوز وجود دارد. عباس عراقچی، اخیرا در گفت و گو با یک رسانه چینی، تاکید کرد که ایران آمادگی شروع به مذاکرات هسته ای در مقابل رفع تحریم ها را دارد. همچنین یک کارشناس بانکی خبر داد که در هفته های اخیر، بانک مرکزی نیز عرضه دلار در بازار را به شکل قابل توجهی افزایش داده است، تا ثبات را به بازار ارز برگرداند.
دو هفته حیاتی معامله گران ارزی
به نظر می رسد که تا دو هفته آینده نرخ دلار قابل مدیریت باشد. اما روز یک بهمن ماه برای بازار ارز سرنوشت ساز خواهد بود، زیرا که با آمدن دونالد ترامپ، رییس جمهور جدید آمریکا رویکرد او در قبال ایران تا حدودی آشکار خواهد شد و این موضوع سمت و سوی بازار ارزی را مشخص خواهد کرد. اما به نظر تا دو هفته آینده، وضعیت بازار ارز تهران کم نوسان خواهد بود و فعالان اقتصادی می توانند از این فرصت برای نهایی کردن معاملات ارزی خود بهره ببرند.
تضعیف نرخ دلار استرالیا و اثر آن بر اقتصاد
کیلومترها دورتر از بازار سبزه میدان تهران، دلار استرالیا نیز در مقابل دلار آمریکا با کاهش ارزش روبرو شد و این نرخ با ثبت رقم 61.85 سنت آمریکا به کمترین مقدار 5 سال اخیر و در زمان همه گیری کرونا رسید. بخشی از این موضوع به انتظارات از قدرت گیری دلار جهانی باز می گردد، البته سیاست های پولی استرالیا نیز در تضعیف این نرخ بی تاثیر نبود. بانک مرکزی استرالیا (RBA) در جلسه پایانی سال 2024، تصمیم گرفت که نرخ بهره بانکی را در سطح 4.35 درصد تثبیت کند.
حال کاهش ارزش برابری دلار استرالیا در مقابل سایر ارزها، می تواند فرصت هایی را بهبود صادرکنندگان استرالیایی فراهم آورد. زیرا تضعیف دلار باعث میشود که تقاضا برای کالاهای استرالیایی افزایش یابد و این شرایط میتواند فرصت را برای افزایش تولید و رشد اقتصادی بیشتر فراهم کند. رشد اقتصادی استرالیا در فصل سوم سال ۲۰۲۴ به رقم ۰.۳ درصد رسید. پیش بینیها حاکی از آن است که در فصل چهارم این رقم تا ۰.۴ درصد افزایش یابد و این روند صعودی افزایش نرخ رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۵ تداوم یابد.
از سوی دیگر، تضعیف پول استرالیا در مقابل سایر ارزها، قدرت مصرف کنندگان را برای خرید با چالش روبرو خواهد کرد. به خصوص که استرالیا کشوری است که اکثر کالاهای مصرفی را وارد میکند. در این شرایط که چشم انداز دلار استرالیا کاهشی است، برخی این پیشنهاد را مطرح میکنند که شهروندان استرالیایی خریدهای پرهزینه را زودتر از موعد تهیه کنند. نرخ دلار استرالیا در مقابل یورو و پوند انگلیس نیز تضعیف شده و در نتیجه، مسافرات به اروپا و انگلیس برای شهروندان استرالیایی گرانتر از قبل خواهد بود.
حال باید دید که آیا بانک مرکزی استرالیا برای تنظیم تعادل ارزی، سیاست های پولی را در 2025 فعال خواهد کرد؟ البته سکانداران پولی دنیا حتما هر تصمیمی را با رویکردهای جدید ترامپ در وضع تعرفهها تنظیم خواهند کرد.