نخست وزیران استرالیا ، از ابتدا تا کنون -دوازدهمین نخست وزیر استرالیا - رابرت منزیس Robert Menzies
دوازدهمین نخست وزیر استرالیا -رابرت منزیس (Robert Menzies) - متولد 1894، وفات1978، دوره تصدی نخستوزیری :26 آوریل 1939 تا 29 اوت 1941 // 19 دسامبر 1949 تا 26 ژانویه 1966
تاریخ همیشه در میان مطالبی قرار دارد که خواندن و دانستن آن میتواند جذاب و شنیدنی باشد. بر همین اساس همکاران مان در بخش تحریریه رادیو نشاط ، اقدام به معرفی و آشنایی همراه با بیوگرافی نخست وزیران استرالیا از ابتدا تا کنون نموده اند.
استرالیا از سال 1901 تاکنون 30 نخست وزیر را به خود دیده است. که "ادموند بارتون" نخستین و " اسکات موریسون" آخرین آنها تاکنون (2018) بوده است.
قابل ذکر است که در آگوست سال 2018 حزب لیبرال استرالیا در یک اختلاف درون حزبی ، "مالکوم ترنبول" را از رهبری حزب و نخست وزیری این کشور برکنار کرد و "اسکات موریسون" بعنوان رهبر جدید این حزب انتخاب و بعنوان نخست وزیر استرالیا معرفی شد.
نخست وزیران استرالیا ، از ابتدا تا کنون - دوازدهمین نخست وزیر استرالیا - رابرت منزیس
Robert Menzies
متولد 1894، وفات 1978
دوره تصدی نخستوزیری
26 آوریل 1939 تا 29 اوت 1941
19 دسامبر 1949 تا 26 ژانویه 1966
رادیو نشاط استرالیا - تهیهی خبر و ترجمه :آروین خادمصمیمی
رابرت منزیس دو دوره نخستوزیر استرالیا بود و طولانیترین دورهی نخستوزیری استرالیا را بهمدت نزدیک به 18 سال در کارنامه دارد. وی در نخستین دورهی نخستوزیریاش جنگ جهانی دوم را به مردم استرالیا اعلام کرد. در سال 1944 به تاسیس حزب لیبرال کمک کرد که این حزب از منظر تعداد پیروزیهایش در انتخابات موفقترین حزب در تاریخ سیاست فدرال استرالیا بوده است. وی در طولانیترین دورهی رفاه، آسایش و رونق، در استرالیا رئیس دولت بوده و استانداردهای زندگی این قرن را ارتقا داده است.
رابرت گوردون منزیس بیستم دسامبر 1894 در جپاریت در ویکتوریا متولد شد. پدرش جیمز منزیس، اسکاتلندی تبار و آموزگار نقاشی در بالارات بود و او بعدها فروشگاهی در جپاریت افتتاح کرد. مادرش کیت سَمپسون، از تبار کورنیش[1] و دختر رهبر اتحادیهی معدنچیان بود. جیمز در سال 1909 بهعنوان نمایندهی منتخب لووان به مجلس ایالت ویکتوریا راه یافت.
رابرت منزیس تحصیلاتش را در مدرسهی دولتی جپاریت آغاز کرد، سپس به کالج گرنویل در بالارات رفت و درنهایت با دریافت بورس دانشآموزی به کالج وِزلی ملبورن رفت. در سال 1917 پس از به پایان رساندن تحصیلات درخشان آکادمیک در دانشگاه ملبورن با دریافت نشان درجهیک در رشتهی حقوق فارغالتحصیل شد. وی در سال 1918 بهعنوان وکیل مدافع پذیرفته شد و تجربهای بسیار موفق را به کارنامهاش اضافه کرد.
رابرت در 1920 با پتی مای لِکی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند بود. او در سال 1929 و درحالی که تنها سیوپنج سال داشت بهعنوان یکی از مشاوران پادشاه، انتخاب شد، جوانترین فردی که در تاریخ سیاسی ویکتوریا به این سمت دست یافته است.
منزیس در 1928 بهعنوان کاندیدای ملیگرایان برای کرسی مشاور قانون اساسی از منطقهی ایستیارا در پارلمان ویکتوریا پیروز شد اما بعدا از این سمت استعفا داد و در 1929 نمایندهی منتخب نانووادینگ برای کرسی مجلس قانونگذاری شد. در سالهای 1928 و 1929 وزیر افتخاری، از 1932-1934 دادستان عمومی و وزیر راهآهن و در 1934 در سمت رئیس ایالت خدمت کرد. منزیس در 1934 مجلس ایالت را ترک کرد و بهعنوان نمایندهی حزب استرالیای متحد از کرسی کویونگ به رقابتهای مجلس فدرال وارد شد.
منزیس بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات فدرال با کرسی کویونگ، در دولت حزب استرالیای متحد به رهبری جوزف لاینس، وزیر صنعت شد و این سمت را تا مارس 1939 حفظ کرد و همچنین از 1935 جانشین رهبر حزب استرالیای متحد بود. او در ماه مارس سال 1939 در اعتراض به شکست دولت در اجرای طرح بیمهی ملی، استعفا داد.
اولین دورهی نخستوزیری منزیس
در آوریل 1939 درپی فوت جوزف لاینس، نخستوزیر وقت استرالیا، اِرل پیج برای مدت هجده روز سرپرستی دولت را برعهده گرفت تا اینکه منزیس بهعنوان رهبر حزب استرالیای متحد، نخستوزیر شد. منزیس در بدو قرار گرفتن در مسند، با حملات بسیار شدید اِرل پیج در حمایت از دوباره به روی کار آمدن مجلس نخستوزیر پیشین استنلی ملبورن بروس، مواجه شد. پیج بهطرز کوبندهای منزیس را به خیانت به لاینس و به دولت و بزدلی برای شرکت نکردن فیزیکی در جنگ جهانی اول متهم میکرد، درحالی که او همان زمان عضو ستاد ارتش بود (منزیس در پاسخ به این ادعا میگفت اولین تعهد و وفاداری او به مردمیست که او را انتخاب کردهاند و به دلایل خانوادگی در جنگ خارجی شرکت نکرده، حال آنکه دو برادر دیگرش در جنگ شرکت کردهاند.) پیج نپذیرفت با منزیس کار کند و به این ترتیب حزب کانتری از ائتلاف با حزب استرالیای متحد خارج شد.
نخستوزیر منزیس در سوم سپتامبر 1939 بر علیه آلمان اعلام جنگ کرد. در پانزدهم سپتامبر 1939 کابینهی جنگ را تشکیل داد و استرالیا وارد جنگ جهانی دوم شد. در مارس 1940 حزب استرالیای متحد دوباره با حزب کانتری ائتلاف کرد اما در پی تضعیف شدید دولت ائتلافی منزیس، حزب کارگر پیروز انتخابات شد و منزیس در بیستوهشتم اوت 1941 از رهبری حزب استرالیای متحد و نخستوزیری استعفا کرد.
پس از استعفای منزیس، آرتور فادن رهبر حزب کانتری هدایت دولت را برعهده گرفت اما تنها برای چهل روز در این سمت باقی ماند و با هموار کردن راه برای حزب کارگر، دولت جان کرتین در هفتم اکتبر به قدرت رسید. دولت منزیس علیرغم بیثباتی و از دست دادن کابینه، با وجود محدودیت منابعش توانست ملت را برای رویاروی با جنگ آماده کند.
منزیس در سپتامبر 1943 دوباره به رهبری حزب استرالیای متحد و اپوزیسیون انتخاب شد. وی در اکتبر و دسامبر 1944 از تشکیل حزبی جدید "حزب لیبرال" متشکل از حزب استرالیای متحد و هفده گروه دیگر بهجز حزب کارگر حمایت کرد و به این ترتیب رهبر حزب لیبرال شد.
دومین دورهی نخستوزیری منزیس
در انتخابات عمومی دهم دسامبر 1949 و درپی افزایش نارضایتی عمومی از دولت حزب کارگر به رهبری جوزف بندیکت چفلی، حزبهای کانتری و لیبرال به قدرت رسیدند. سقوط دولت حزب کارگر و بهدنبال آن سلسله اعتصابات پشت پرده، مانع از محقق شدن برنامههای حزب کارگر در زمینههای ایجاد بانکهای ملی خصوصی، پزشکان، ارتباطات و حملونقل شد و با ادامهی ریاضتهای اقتصادی دوران جنگ، بیقراری و کمتحملی را در عموم مردم افزایش داد.
منزیس که چهرهی مردمی مشهور و شناختهشدهای بود با از دست دادن شهرت پیشین خود با شهروندان عادی همراه شد و شعارهایی همچون "بازگرداندن ارزش پوند به جایگاه اصلی" و "آیا مردم بر دولت ارجحیت دارند یا دولت بر مردم ارجح است؟" به کارزار بازگشت. با تغییر اولویتهای رایدهندگان حزب لیبرال 55 کرسی، حزب کانتری 19 و حزب کارگر 47 کرسی را بهدست آوردند. حزب لیبرال و کانتری ائتلاف تازهای تشکیل دادند و به این ترتیب در 19 دسامبر 1949 منزیس در سمت رهبر حزب کانتری و نخستوزیر دولت جدید را تشکیل داد و فادن معاون نخستوزیر شد.
بازگشت منزیس بهعنوان نخستوزیر، پس از هشت سال تحمل وقایعی بیرحمانه که منجر به استعفایش شد، دستاورد شخصی بزرگی بود. وی موفق شد ائتلاف لیبرال و کانتری را در شش انتخابات عمومی بعدی در سالهای 1951، 1954، 1955، 1958، 1961 و 1963 به پیروزی برساند.
دولت ائتلاف به رهبری منزیس کارهای باقیماندهی مهمی را از دولت پیشین حزب کارگر به رهبری چفلی در دستور کار قرار داد. از جملهی این فعالیتها میتوان به توسعه نیروگاه کوههای برفی[1]، برنامهی مهاجرت در ابعاد گسترده و طرح کلومبو برای توسعهی کشورهای مشترکالمنافع اشاره کرد.
سیاست کلیدی، پاکسازی آثار باقیماندهی کمونیست در تحرکات مردمی و پایان دادن به شکاف و اختلالات ناشی از اعتصابات بود و این اهداف با پایان کار حزب کمونیست محقق میشد و به این ترتیب پارلمان در اکتبر 1950 قانون انحلال حزب کمونیست را تصویب کرد. این قانون بلافاصله توسط ده عضو اتحادیه که یکی از آنها معاون حزب کارگر وقت، اچوی اِوات بود در دادگاه عالی به چالش کشیده شد و در مارس 1951 لغو شد. منزیس در سپتامبر 1951 فروپاشی حزب کمونیست را به رفراندوم گذاشت و اِوات موفق شد کارزار انتخاباتی را به نفع حزب کمونیست پیش ببرد و با رای منفی دولت نتوانست چنین قدرتی را پیدا کند و به این ترتیب دولت در فضای جنگ سرد میان غرب و شوروی نتوانست وجاهت قانونی برای انحلال حزب کارگر را پیدا کند.
دولت منزیس در فاصلهی سالهای 1950 تا 1953 نیروهای نظامی استرالیا را به جنگ کره فرستاد و در 1951 پیمان ANZUS را با آمریکا و نیوزلند امضا کرد و این قرارداد مبنای برنامهریزیهای دفاعی استرالیا برای چهار دههی بعد قرار گرفت.
دولت منزیس از اواخر دههی 1940 تا اوایل 1970 طولانیترین دورهی موفقیت تاریخ استرالیا در حوزهی اقتصاد را مدیریت کرد. این بازه یکی از سریعترین تحولات توسعهای، رشد مداوم اقتصادی، افزایش استانداردهای زندگی و پایینترین نرخ بیکاری (کمتر از 2 درصد) را تجربه کرد. این تحول اقتصادی از اواسط 1960 ادامه یافت و منجر به اکتشاف و استخراج منابع نفتی و معدنی جدید شد.
در اواسط 1950 دو رویداد اصلی: تور سلطنتی ملکه الیزابت دوم با همراهی دوک ادینبورو در سال 1954 و نیز بازیهای المپیک ملبورن در 1956، توجه ملی را به خود معطوف کرد و باعث غلیان عواطف ملی شد. هر دوی این رویدادها با حمایت همهجانبهی دولت همراه بود، در دههی 1950 با ایجاد شکاف در حزب کارگر، جایگاه منزیس تقویت شد. دولت منزیس در اواخر 1950 و اواسط 1960 و درپی رشد سریع و همهجانبه به توسعهی سامانهی دانشگاه استرالیا پرداخت و حمایت مالی از مدارس غیردولتی را آغاز کرد.
منزیس همزمان با ادارهی دولت در کسوت نخستوزیر، مسئولیتهای اجرایی مختلفی را در وزارتخانههای دیگر بهعهده گرفت. مسئولیتهای او شامل هماهنگیهای نظامی، اطلاعات، گمرک و تجارت، وزارت خارجه، مرزهای خارجی، وزارت دارایی، دادستانی عمومی، مسئولیت علمی کشورهای مشترکالمنافع و سازمان تحقیقات صنعتی (CSIRO) بود.
منزیس سفرهای کاری داخلی و خارجی بسیاری انجام داد. جدا از سفرهای بسیار به انگلیس، آمریکا و کشورهای مشترکالمنافع (نیوزلند، کانادا، آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، سنگاپور و مالزی)، در موقعیتهای فراوان برای شرکت در کنفرانسهای حوزهی روابط بینالملل، تجارت و دفاعی از بسیاری کشورهای آسیایی و اروپایی بازدید کرد و همزمان نقشی مهم بهعنوان سفیر کشورهای استرالیا و مشترکالمنافع ایفا کرد.
یکی از مهمترین سفرهای کاری او سفر به قاهره در کسوت رئیس پنج کشور برای حل بحران کانال سوئز در سپتامبر 1956 بود که این ماموریت با شکست مواجه شد.
وفاداری دولت منزیس به معاهداتش با بریتانیا منجربه تاسیس تسهیلات هستهای آزمایشی بریتانیا در استرالیا شد. برنامهی آزمایشی از 1952 تا 1963 بهطول انجامید و در دههی 1960 افزایش تعاملات نزدیک با آمریکا همزمان منجربه ایجاد روابط بر پایهی تعاملات نظامی، دفاعی و علمی گردید.
دولت منزیس از 1962 ناظران نظامی، سپس گردان نظامی و درنهایت سربازان خدمت وظیفهی عمومیاش را به ویتنام فرستاد تا به دولت ویتنام جنوبی و ارتش آمریکا در جنگ با کمونیستها کمک کند.
منزیس، این نخستوزیر وفادار به سلطنت، در دومین دوران خدمتش نشانها و پاداشهای بسیاری از جمله عنوان سلطنتی "همراهان افتخاری"، نشان "شوالیه تیسل"، نشان "لرد واردن"، فرماندهی ارشد لژ ایالات متحده و بیست نشان دکتری دریافت کرد. وی در ژانویه 1966 از سمت نخستوزیر استعفا کرد و این سمت را به هارولد هالت، جانشین رهبر حزب لیبرال، واگذار کرد. دورهی شانزده سالهی نخستوزیری ناپیوسته از حزب لیبرال و در مجموع هجده سال نخستوزیری، طولانیترین دوران نخستوزیری در تاریخ استرالیاست.
وی پس از بازنشستگی به نویسندگی پرداخت و دو کتاب خاطرات او با عناوین "روشنایی عصرگاهان" و "سنجش سالیان" بهچاپ رسیده است. منزیس پانزدهم مه 1978 در ملبورن درگذشت.
تدوین و تصویب قوانین
1939-1941: ایجاد قوانین نظامی موردنیاز استرالیا
- قانون تامین و توسعه 1939: ایجاد سازمان تامین کالا بهمنظور ساماندهی خرید و ساخت اسلحه و مهمات
- قانون امنیت ملی 1939 و 1940: قدرت دادن به دولت برای تامین ایمنی عمومی و دفاعی ملت، این قانون میتواند به کلیهی اقدامات بسط پیدا کند اما مواردی هم در دادگاه بررسی و با موفقیت بهپایان رسیده است
- قانون ثبت بیگانگان 1939: هدف این قانون کنترل تحرکات بیگانگان است
- قانون ثبت ملی 1939: نصب کد ملی آقایان واجد شرایط برای خدمت در ارتش و کمک به بسیج نیرو
- قانون تجارت با دشمن 1939: منع تجارت با کشورهای در حال جنگ با استرالیا
1965-1949:
- قانون انحلال حزب کمونیست 1950: این قانون حزب کمونسیت و وابستگان آنها را منحل کرد اما قانون در سال 1951 با رای دادگاه عالی منتفی شد
- قانون مصالحه و داوری 1951: براساس این قانون انتخابات اتحادیهی تجارت در موارد مورد نیاز با برگه رای مخفی انجام میشود
- پیمان امنیت استرالیا، ایالات متحده آمریکا و نیوزلند 1952 با تایید پارلمان ANZUS
- قانون تمهیدات ویژهی دفاعی 1952: تامین آزمایشات هستهای بریتانیا در جزیرهی مونتبلو در استرالیای غربی و پس از آن در مناطق اِمو و مارالینگا در استرالیای جنوبی
- قانون سلامت عمومی 1953: تقویت خدمات درمانی، بیمارستانی، دارویی و ازکارافتادگی
- قانون تلویزیون و رسانه 1956: شبکهی اِیبیسی از قدرت کامل در پخش برنامههای تلویزیون همانند برنامههای رادیو برخوردار است
- تاسیس دادگاه صنعتی مجزا براساس اصلاحیه برای مصالحه و داوری
- قوانین مختلف بانکی ازجمله جدا کردن بانکداری مرکزی از سایر عملیات بانکی که رسیدگی به آنها در پارلمان بیستودوم متوقف شده بود و با بهدست آوردن رای حداکثری منزیس و یارانش در انتخابات 1958 در پارلمان بیستوسوم تصویب شد
- قانون یکپارچهی طلاق 1959
- قانون ارتباطات تلفنی 1960
- قانون کتابخانهی ملی و جداسازی آن از کتابخانهی پارلمان
- قانون انتخابات مشترکالمنافع 1962: حذف موانع موجود برعلیه شرکت بومیان ایالتهای کوئینزلند، نواحی شمالی و استرالیای غربی در انتخابات
- قانون اصلاح سیاستهای استرالیا در قبال پاپوآ گینهنو 1963
- قانون آمادهسازی اصلاح پول رایج 1963
- قانون ایستگاه ارتباطی نوال ایالت متحده 1963: تصویب تاسیس پایگاه ارتباطی در ایالت استرالیای غربی
- پارلمان بیستوپنجم در نخستین سال فعالیتش 130 قانون و سال بعد 156 قانون به تصویب رساند
- تصویب قانون خدمات ملی در سال 1965 در پاسخ به نیازهای موجود پس از شرکت استرالیا در جنگ ویتنام
[2] : رشته کوههای برفی (اسنویی) بلندترین رشته کوههای کشور استرالیا به حساب میآیند. این کوهها، در جنوب ایالت نیو ساوت ولز قرار گرفتهاند و بخشی از رشته کوههای آلپ استرالیا در مجموعه کوههای جداکننده به حساب میآیند. بلندترین قلهی این منطقه قله کوزیوسکو است که با ۲۲۲۸ متر ارتفاع، بلندترین کوه در سراسر سرزمین استرالیاست. نام کوههای برفی از این رو به این ناحیه داده شده که تنها کوهستان برفگیر استرالیاست و هرساله در فصل زمستان امکان اسکی و ورزشهای زمستانی در آن وجود دارد. این رشته کوهها سرچشمهی برخی از بزرگترین رودخانههای استرالیا از جمله موری، برفی، مورومبیجی و توموف و منبع مهمی برای تامین برق است.
برمبنای گزارشات توسعهی برق دولت نیوساوتولز نخستین بار شرکت مهندسی مشاور بریتانیایی راندل، پالمر و تریتون، پیشنهاد ساخت نیروگاه 250 مگاواتی بر رودخانههای کوه برفی را ارائه دادند، اگرچه شروع جنگ جهانی دوم مانع از اقدام عملی این پیشنهاد شد. در سال 1941 دولت جدید ایالت نیوساوتولز رسیدگی به پتانسیل تولید برق از منابع آبی رودخانههای کوه برفی را آغاز کرد. عملیات احداث این نیروگاه برقآبی، در 1949 آغاز و در 1972 به بهرهبرداری رسمی رسید، در این عملیات بیش از یکصد هزار نفر تلاش کردهاند و حدود 65 درصد این افراد را مهاجرانی از سی ملیت مختلف تشکیل میدادند.
نخستوزیر بن چفلی سال 1949 درمورد این پروژه گفت: «طرح کوههای اسنویی، بزرگترین تکپروژهی تاریخ استرالیاست. این طرح به همهی ملت تعلق دارد و مالکیتش برای یک ایالت، گروه و یا بخش نیست.»
...........................................
[1] Cornish: کورنوال، اقلیتی شناختهشده در بریتانیا که ریشههای آنها به بومیان کهن بریتونز، ساکنان نواحی جنوبی و مرکزی بریتانیای کبیر پیش از فتح روم بازمیگردد (م). مطالعهی بیشتر https://en.wikipedia.org/wiki/Cornish_people
[1] : رشته کوههای برفی (اسنویی) بلندترین رشته کوههای کشور استرالیا به حساب میآیند. این کوهها، در جنوب ایالت نیو ساوت ولز قرار گرفتهاند و بخشی از رشته کوههای آلپ استرالیا در مجموعه کوههای جداکننده به حساب میآیند. بلندترین قلهی این منطقه قله کوزیوسکو است که با ۲۲۲۸ متر ارتفاع، بلندترین کوه در سراسر سرزمین استرالیاست. نام کوههای برفی از این رو به این ناحیه داده شده که تنها کوهستان برفگیر استرالیاست و هرساله در فصل زمستان امکان اسکی و ورزشهای زمستانی در آن وجود دارد. این رشته کوهها سرچشمهی برخی از بزرگترین رودخانههای استرالیا از جمله موری، برفی، مورومبیجی و توموف و منبع مهمی برای تامین برق است.
برمبنای گزارشات توسعهی برق دولت نیوساوتولز نخستین بار شرکت مهندسی مشاور بریتانیایی راندل، پالمر و تریتون، پیشنهاد ساخت نیروگاه 250 مگاواتی بر رودخانههای کوه برفی را ارائه دادند، اگرچه شروع جنگ جهانی دوم مانع از اقدام عملی این پیشنهاد شد. در سال 1941 دولت جدید ایالت نیوساوتولز رسیدگی به پتانسیل تولید برق از منابع آبی رودخانههای کوه برفی را آغاز کرد. عملیات احداث این نیروگاه برقآبی، در 1949 آغاز و در 1972 به بهرهبرداری رسمی رسید، در این عملیات بیش از یکصد هزار نفر تلاش کردهاند و حدود 65 درصد این افراد را مهاجرانی از سی ملیت مختلف تشکیل میدادند.
نخستوزیر بن چفلی سال 1949 درمورد این پروژه گفت: «طرح کوههای اسنویی، بزرگترین تکپروژهی تاریخ استرالیاست. این طرح به همهی ملت تعلق دارد و مالکیتش برای یک ایالت، گروه و یا بخش نیست.»
آرشیو...نخست وزیران استرالیا از ابتدا تا کنون
اولین نخست وزیر استرالیا - ادموند (تونی) بارتون ( Edmund Barton )
دومین نخست وزیر استرالیا - آلفرد دیکین ( Alfred Deakin )
سومین نخست وزیر استرالیا - کریس واتسون ( Chris Watson )
چهارمین نخست وزیر استرالیا - جورج رِید ( George Reid )
پنجمین نخست وزیر استرالیا - اندرو فیشر ( Andrew Fisher )
ششمین نخست وزیر استرالیا - جوزف کوک (Jozef Cook)
هفتمین نخست وزیر استرالیا - بیلی (ویلیام) هیوز (Billy Hughes)
هشتمین نخست وزیر استرالیا - استنلی بروس Stanley Bruce)
نهمین نخست وزیر استرالیا - جیمز اسکالین James Scullin
دهمین نخست وزیر استرالیا - جوزف لایِنس Josef Lyons
یازدهمین نخست وزیر استرالیا - اِرل پِیج Earle Page
منبع
http://www.nma.gov.au/explore/features/prime-ministers/robert-menzies