در باره انتخابات استرالیا /استرالیا یکی از پیچیده ترین مدل نظام های رای دهی را در جهان دارد
رادیو نشاط - استرالیا کشوری است توسعه یافته در نیمکره ی جنوبی،و کشوری است از مجوعه کشورهای مشترک المنافع که دارای حکومت پادشاهی مشروطه است. در استرالیا مردم ابتدا نماینده نمایندگان مجلس را انتخاب میکنند ، رییس حزبی که بیشترین نفرات انتخاب شده در مجلس را داشته باشد به عنوان نخست وزیر مسول تشکیل کابینه دولت میشود. دولت استرالیا از سه زیرشاخه تشکیل میشود: قانونگذاری،اجرایی و قضایی، پارلمان استرالیا از دو مجلس تشکیل شده است مجلس سنا (علیا)، مجلس نمایندگان(سفلا) . احزاب مختلفی در استرالیا وجود دارد مثل: حزب لیبرال، حزب کارگر،حزب سبز، حزب دموکرات، حزب کمونیست
انتخابات در استرالیا:
استرالیا پیچیده ترین مدل نظام های رای دهی را تحت عنوان * نظام رای دهی ترجیحی* داراست. در واقع شناخته ترین مدلی است که موفق به تزریق طیف معینی از متغیرهای کیفی در نهاد انتخابات شده است. از سال ۱۸۷۹ انتخابات در این کشور رایج شد . البته حق رای در سال ۱۸۹۵ و حق شرکت در انتخابات (اتخاذ مناصب سیاسی) در سال ۱۹۰۲ به زنان داده شد. برگزاری مراحل انتخابات از ابتدا تا انتها بر عهده ی کمیسیون انتخابات استرالیا ( ACE) میباشد.
شرایط داوطلبین انتخابات: شرکت در انتخابات برای مجلس نمایندگان و مجلس سنا یکسان است. افراد باید:
- حداقل دارای ۱۸ سال سن
- شهروند استرالیا
- شخص خواه منتخب دوره پیشین باشد ،خواه فردی واجد شرایط، میبایست در فهرست الکترال ایالتی ثبت نام نماید
افراد نمتوانند برای مجلس سنا و مجلس نمایندگان ثبت نام نمایند اگر :
۱.در حال حاضر عضو پارلمان یا هیات قانونگذاری سرزمین باشد و قبل از ساعت (۱۲) ظهر روز پایان فرآیند ثبت نام استعفا نداده باشد.
۲. توسط بخش ۴۴ قانون اساسی رد صلاحیت شده باشد .
شرایط رد صلاحیت در بخش ۴۴ قانون اساسی استرالیا:
-ورشکسته و مهجور
-درصورت احراز وفاداری به یک قدرت خارجی و پیروی و طرفداری از آن، یا تبعه یا شهروند یک قدرت خارجی
-درصورت محکوم شدن به خیانت به وطن یا مجرمیت یا در حال گذران دوره محکومیت یا سزاوار دوره محکومیت
-هرکسی به سبب انتساب به خاندان سلطنتی صاحب منافعی است یا مستمری خارج از عواید کشور بنابر صلاحدید خاندان سلطنتی دریافت میدارد.
-هرکسی که به واسطه هرگونه توافقی که با خدمات عمومی کشور دارد ،از منافع مالی مستقیم یا غیر مستقیمی برخوردار است و..
تامین مالی انتخابات و گزارش مالی:
برخی کاندیداها واجد دریافت وجه انتخابات برای فدرال هستند اما ضرورت دارد همه کاندیداها یک گزارش مالی اجباری مربوط به بازگشت وجه را به کمیسیون انتخابات استرالیا تحویل دهند. کاندیداها میتوانند یک نماینده برای دریافت وجه الکترال منصوب کنند و این نمایندگان به نیابت از آنها گزارش مالی بازگشت وجه را کامل میکنند. کاندیداهایی که ۴% آرا اولویت اول در انتخابات را کسب کنند واجد دریافت وجه انتخابات هستند. در مورد گروههای سنا ، گروه به مثابه یک کل، حداقل بایستی ۴% آراء اولویت اول در ایلت یا ناحیه سرزمینی مربوطه را اخذ نماید تا واجد شرایط دریافت تامین مالی انتخاب گردد. حداقل ۹۵% تامین مالی (هزینه) در هفته چهارم روز پس از انتخابات بر اساس آرایی که روز بیستم پس از انتخابات شمرده میشود پرداخت میشود. باقیمانده پس از شمارش نهایی و تایید آراء و وقتی صلاخیت کاملا احراز شد پرداخت میگردد. اگر هیچ وکیلی برای کاندیداها منصوب نگردد پر رداخت به کاندیدا یا آن عضو گروه سنا که در رده اول قرار دارد صورت میگیرد.
رای دادن در استرالیا اجباری است
رای دادن بر اساس قانون انتخابات فدرال برای همه ی شهروندان واجد شرایط ثبت نام و رای دهندگان در انتخابات فدرال و انتخابات میان دوره ای و رفراندوم ها اجباری است و در صورتیکه از رای دادن امتناع کنند ACE بعد از انجام هر انتخاب نامه ای به غیر از رای دهندگان ارسال میکند و درخواست دلایل معتبر و کافی می نماید یا باید ۲۰ دلار جریمه را پرداخت نمایند. اگر در مدت زمان معین در اطلاعیه ، افراد پاسخگو نباشند یا دلیل کافی و معتبر ارائه ندهند یا ۲۰ دلار را پرداخت نکنند موضوع به دادگاه ارجاع میشود. اگر قضیه مرتبط با دادگاه بود گناهکار شناخته شده و باید تا ۱۷۰ دلار جریمه پرداخت کنند ضمن اینکه باید هزینه های دادگاه را نیز بپردازند و محکومیت کیفری برای آنها ثبت میشود.
دعاوی انتخاباتی:
با توجه به انواع تقلبات انتخاباتی و مسائل این چنینی ، حق شکایت به استناد برخی از مدارک و شواهد و مستندات علیه صحت انتخابات نیز به تبعیت از حقوق انگلستان ،پیش بینی گردیده است . در استرالیا نیز به تبعیت از حقوق انگلستان، دادگاههای عادی به دعاوی و شکایات از این نوع رسیدگی کرده و مبادرت به صدور حکم مینمایند.
نظام انتخاباتی در استرالیا:
اشکال متنوعی از نظام های رای دهی ترجیهی وجود دارد که مهم ترین آنها رای بدیل ، تک رای قابل انتقال، رای جمعی، رای محدود و فهرست باز است که اصلیتریت روش آن رای بدیل و تک رای قابل انتقال است. شیوه رای بدیل جزء خانواده نظام های اکثریتی و تک رای قابل انتقال جز نظام های نمایندگی تناسبی است. شیوه رای بدیل برای انتخاب مجلس نمایندگان و تک رای قابل انتقال برای انتخاب مجلس سنای استرالیا میباشد.
۱.رای بدیل
رای دهی ترجیهی کامل
۱-۱شیوه رای دهی ترجیهی کامل برای انتخابات مجلس فدرال نمایندگان استرالیا است. در این شیوه از هر حوزه انتخابیه فقط یک نماینده انتخاب میشود، فرآیند شمارش و اعلام نتایج انتخابات نیز مستقل از دیگر ایالات است . در این روش اسامی داوطلبان به صورت عمودی درج میگردد ،مقابل اسامی یک جای خالی برای اولویت بندی مورد نظر داوطلبان تعیین شده است و رای دهنده بر اساس اولویت مورد نظر خویش شماره گذاری میکند . اگر داوطلبی در بیش از ۵۰% برگه ها اولویت نخست را کسب کند حائز اکثریت مطلق آراء خواهد بود و داوطلب منتخب اعلام میشود.
۲-۱ رای دهی ترجیحی اختیاری
این شیوه نوع محدود شده ی رای دهی کامل است که از سال ۱۹۹۲ تا به امروز در انتخابات مجلس ایالتی کوئینزلند و نیوساوث ولز استفاده میشود. به این ترتیب که اگر نام دو یا سه داوطلب در برگه رای درج شده باشد رای دهنده باید اولویت های تمام داوطلبان را شماره گذاری کند اما اگر تعداد داوطلبان بیش از سه نفر باشد رای دهنده مختار است که به تعداد مدنظر خود داوطلبین را اولویت بندی کند .
۰۲شیوه رای قابل انتقال
احتمالا مهمترین گونه نظام های نمایندگی تناسبی ، شیوه رای دهی تک رای قابل انتقال است که برجسته ترین نمونه آن را میتوان در انتخابات مجلس استرالیا یافت.
برای برگزاری انتخابات برگه ای طراحی شده است که در میانه آن یک خط ممتد افقی کشیده میشود که بالای آن چند ردیف عمودی وجود دارد و در هر ردیف فوقانی خط ممتد، نام احزاب و گروهها درج و در مقابل هر گزینه، یک مربع خالی وجود دارد . زیر خط ممتد و ذیل نام هرگروه یا حزب مربوط اسامی داوطلبان متبوع احزاب به صورت ستون های عمودی مجزا درج میشود ، هر رای دهنده باید از میان فهرست بالا یا زیر خط ممتد ، تنها یک نفر را انتخاب کند. اگر رای دهنده فهرست بالای خط ممتد را انتخاب کند ، یک برگه رای اصطلاخا حاوی رای بالای خط محسوب میشود. در این حالت رای دهنده باید عدد ۱ را در یکی از جاهای خالی علامتگذاری و دیگر گزینه ها را خالی رها کند و اگر از گزینه زیر خط ممتد استفاده کند ، برگه رای به عنوان رای زیر خط شناخته خواهد شد که باید رای دهنده همه جاهای خالی را با شروع عدد ۱ تا آخرین داوطلب شماره گذاری کند. داوطلب پیروز باید مقدار معینی از آراء که شاخص نامیده میشود را کسب کند. در این شیوه شمارش آراء طبق فرمول های پیچیده ای محاسبه میشود تا داوطلب پیروز برگزیده شود.
نجیمه نیکنام -کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه آزاد شیراز