قاچاق و یغمای آثار باستانی بامیان توسط طالبان
ملا عمر، بنیان‌گذار طالبان، در ۱۲ مارس سال ۲۰۰۱، تنها چند ماه پیش از سقوط طالبان در افغانستان، دستور داد تا دو مجسمه تاریخی بودا در بامیان تخریب شوند.
به گزارش رادیونشاط، یکی از کسانی که مسئول این تخریب بود، عبدالله سرحدی نام داشت. او و دیگر جنگجویان طالبان، صدها کیلو مواد منفجره را در اطراف دو مجسمه بودا جاسازی کردند و با انفجار آن‌ها، از مجسمه‌های ایستاده بودا اثری باقی نماند.
حالا ۲۱ سال پس از آن ماجرا، عبدالله سرحدی و جنگجویانش بار دیگر یغمای آثار باستانی بامیان را که بیشتر به دوره بودایی در افغانستان مربوط اند، از سر گرفته‌اند؛ اما این بار نه به قصد تخریب نه بلکه به قصد قاچاق و کسب منفعت مالی.
مجله فارین پالیسی در تازه‌ترین گزارش خود در مورد افغانستان، از کندوکاوها در اطراف بوداهای فروریخته بامیان خبر می‌دهد. ملا عبدالله سرحدی از همان آغاز سقوط دولت جمهوری در افغانستان به بامیان رفت و سمت استاندار بامیان را برای خود برگزید. او و جنگجویانش از همان زمان برنامه غارت آثار باستانی بامیان را آغاز کردند.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، در همان روزهای نخست سقوط افغانستان، تعدادی از آثار باستانی موجود در بامیان ناپدید شدند. فعالان مدنی بامیان معتقدند که استاندار طالبان مسئول مفقود شدن این آثار است؛ زیرا سرحدی از ارزش آثار باستانی مربوط به دوره ماقبل اسلام در افغانستان به‌خوبی آگاه است.
علی فولادوند، از فعالان مدنی اهل بامیان که در حال حاضر از ترس طالبان در خارج از افغانستان است، می‌گوید که پس از ۱۵ اوت ۲۰۲۱، غارت آثار باستانی و همچنان ساخت‌وساز تجاری در اطراف بوداهای بامیان آغاز شد؛ در حالی که به توصیه یونسکو در اطراف بوداها نباید ساخت‌وساز مدرن انجام شود.
به گزارش ایندیپندنت، فولادوند می‌افزاید که او و سایر فعالان بامیان به یونسکو و سازمان ملل متحد نامه نوشتند تا جلو تخریب آثار باستانی اطراف بوداها را که به سودای یافتن آثار باستانی زیرورو می‌شوند، بگیرند. آن‌ها برای جلوگیری از کاوش‌های غیر قانونی در مناطقی باستانی هشتگی هم ایجاد کردند اما به نظر می‌رسد که این تلاش‌ها به جایی نرسیده است و طالبان علاوه بر کاوش آثار باستانی در اطراف بوداها، زمین این منطقه را هم که ارزش بالایی دارد، به بخش تجاری می‌فروشد.
فولادوند که تا ماه اوت ۲۰۲۱ در رشته پزشکی تحصیل می‌کرد و اکنون در تبعید زندگی می‌کند، گفت که تخریب میراث بامیان بخشی از سیاست «پاکسازی فرهنگی» طالبان در قبال قوم هزاره است که آن‌ها را غیرمسلمان می‌داند.