پارک آسمان تاریک در سیدنی استرالیا
مدیر رصدخانه سیدنی می خواهد در مرکز تجاری رو به رشد سیدنی، یک منطقه حفاظت شده تاریک برای رصد اجرام آسمانی در شب ایجاد کند.
به گزارش رادیو نشاط به نقل از تارنمای اس بی اس ، اگرچه ایجاد یک منطقه تاریک در مرکز شهری بزرگ مثل سیدنی یک پارادوکس به نظر می رسد، اما این برنامه ای است که خانم Marnie Ogg ، مدیر رصدخانه سیدنی مصرانه به دنبال اجرای آن است.
آسمان تاریک شب، محبوب ستاره شناسان
نخستین پارک آسمان تاریک یا Dark sky park استرالیا سال گذشته در پارک ملی Warrumbungle تاسیس شد. پارک های آسمان تاریک با همکاری جوامع محلی برای کاهش آلودگی نوری و تشویق گردشگران ایجاد می شوند.
خانم Ogg به سیدنی مورنینگ هرالد گفت که به دنبال یک تکه کوچک از تاریکی شهر است تا مردم با کمتر کردن آلودگی نوری بتوانند کمی با تاریکی شب ارتباط برقرار کنند و آسمان را تماشا کنند.
از سال 1858 یک تلسکوپ روی تپه رصدخانه قرار گرفته است. با ظهور برق، نور بیش از پیش آسمان را آلوده کرد و انسان را بیش از گذشته از عادت همیشگی اش، یعنی تماشای آسمان و لذت بردن از زیبایی ستارگان محروم کرد.
سازمان برنامه ریزی نیوساوت ولز، رصدخانه را دیگر به عنوان یک محل علمی به شمار نمی آورد، بلکه بیشتر آن را یک محل آموزشی-تفریحی می داند.
به گفته خانم Ogg، هنوز می توان صورت فلکی ساترن کراس یا صلیب جنوبی را با چشمان غیر مسلح از این محل دید، اما دیدن آن دشوارتر شده است و گاهی اوقات آن را مثلث جنوبی می نامند، چون فقط سه ستاره آن قابل مشاهده است.
با اینکه بیشتر پارک های آسمان تاریک در دنیا در مکان های دور واقع شده اند، خانم Ogg و رصدخانه سیدنی به دنبال تاسیس نخستین پارک شهری استرالیا برای پرداختن به آسمان شب هستند. به اعتقاد خانم Ogg، همه انسان ها به روشنایی نیاز دارند و آن را دوست دارند، اما او و همکارانش اعتقاد دارند که می توان شهر را روشن نگه داشت و همزمان از نفوذ نور به آسمان کاست. ایجاد چنین منطقه تاریکی در اطراف رصدخانه در شهر درخشانی مثل سیدنی می تواند به اقتصاد شبانه شهر کمک کند و بازدید کنندگان زیادی را به خود جلب کند.
او که خود را یک عملگرا می داند و با شهرداری سیدنی همکاری تنگاتنگی در زمینه کاهش آلودگی نوری در اطراف رصدخانه دارد، امیدوار است که بازنگری در استاندارد استرالیا در زمینه موانع نوری، زمینه کاهش آلودگی نوری را در شهر سیدنی فراهم کند.
اما سخنگوی سازمان برنامه ریزی نیوساوت ولز معتقد است که ایجاد چنین پارکی مستلزم سرمایه گذاری بیشتر توسط خود رصدخانه است.
ساختمان ها و پروژه در شعاع دویست کیلومتری چنین پارکی باید از دستورالعمل خاصی برای روشنایی استفاده کنند تا تاثیر آلودگی نوری بر رصدخانه را به حداقل برسانند و این به معنی استفاده درست از روشنایی است، نه تاریکی خانه ها و شهر.
پروفسور واتسون که خود ستاره شناس و عضو کمیته بازنگری استاندارد AS4282 در زمینه کنترل آلودگی های نوری است امیدوار است که استاندارد استرالیا چراغ های LED بیشتر و بهینه تری را معرفی کند که تشعشع نوری به سمت بالا ندارند.
به اعتقاد او اگر استفاده از چراغ های LED به خوبی صورت گرفته و کنترل شود می توان سی تا پنجاه درصد از آلودگی نوری شهرها کاست و با آسمان آشتی کرد. به گفته او این کار می تواند باعث صرفه جویی در مصرف برق شده و از تولید آلودگی کربنی هم بکاهد، پس تنها یک دغدغه ستاره شناسی نیست.
آلودگی نوری باعث کاهش دید علائم جاده ای در شب برای رانندگان و نیز اختلالات خواب در افراد می شود. علاوه بر این، این آلودگی تاثیر منفی بر پرندگان مهاجر دارد که به سمت ساختمان های درخشان شهرها پرواز می کنند. برخی از حیوانات مثل لاکپشت های دریایی نیز به خاطر این آلودگی دچار اشتباه در مسیریابی می شوند.
یک پارک آسمان تاریک چیست؟
بر اساس تعریفی که International Dark-Sky Association ارائه می دهد، یک پارک آسمان تاریک زمینی است که در آن می توان رصد با کیفیتی از ستارگان در آسمان شب انجام داد. این محیط شبانه به طور خاص برای اهداف علمی، طبیعی، آموزشی و ارزش تاریخی آن حفاظت شده و می تواند مکانی تفریحی برای عموم مردم باشد.
بیشتر پارک های آسمان تاریک در جاهای دور افتاده واقع شده اند، مثل پارک آسمان تاریک Warrumbungle در استرالیا و پارک ملی Death Valley در ایالات متحده. شهر ویکتوریا در بریتیش کلمبیای کانادا یک پارک شهری از این نوع در منطقه Cattle Point دارد.
همانطور که گفته شد این پارکها می توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی نوری و جذب گردشگران داشته باشند و همزمان به ستاره شناسان هم کمک کنند.
به گفته پروفسور واتسون، در ایالات متحده آمریکا به خاطر نورهایی که به جهت بالا تابیده می شوند، سالانه معادل 4.4 بیلیون دلار استرالیا هدر می رود و 21 میلیون تن دی اکسید کربن وارد جو می شود.
اطلاعاتی مشابه در مورد استرالیا در دسترس نیست، اما شکی وجود ندارد که تغییرات در این زمینه می تواند تاثیر مطلوبی بر وضعیت محیط زیست گذاشته و لذت تماشای آسمان شب را به شهروندان برگرداند.