چرا لیر ترکیه بی‌ارزش شده است؟
قیمت هر دلار آمریکا نسبت به لیر ترکیه در معاملات روز جمعه ۱۹ آذرماه به حدود ۱۴ واحد رسیده است. این در حالی است که قیمت دلار در اسفند سال گذشته در حدود ۷ لیر بود، و این روند از رشد ۱۰۰ درصدی ارزش دلار نسبت به لیر در طول کمتر از یک سال خبر می‌دهد.
به گزارش رادیونشاط، روند بی‌ارزش‌شدن پول ترکیه از حدود مهرماه سال جاری شروع شد؛ زمانی که قیمت هر دلار آمریکا در حدود ۸.۶ لیر بود و بعد از رشد قیمت نفت و کاهش نرخ بهره توسط اردوغان، نرخ دلار به سقف‌شکنی‌های پیاپی خود ادامه داد.
یکی از معضلاتی که اقتصاد ترکیه در پنج سال اخیر با آن رو‌به‌رو بوده است، حجم عظیم بدهی خارجی در اقتصاد آن است. در آخرین به‌روز‌رسانی، مجموع بدهی خارجی ترکیه به رقم ۴۴۶ میلیارد دلار رسیده است. این رقم در سال ۲۰۱۸ به سطح بی‌سابقه ۴۷۰ میلیارد دلار رسید، و طی سه سال اخیر در سطوح فعلی باقی مانده است. با این حال، با توجه به سطح بسیار بالای بدهی خارجی، ترکیه همچنان در معرض ریسک بسیار بالای نکول بدهی‌های دلاری خود قرار دارد. در صورتی که قیمت‌های ثابت ۲۰۱۵ را ملاک قرار دهیم، تولید ناخالص داخلی ترکیه به حدود ۱.۰۱ تریلیون دلار (در سال ۲۰۲۰) رسیده است و در صورتی که قیمت‌های جاری را ملاک قرار دهیم، این رقم ۷۲۰ میلیارد دلار است (سال ۲۰۲۰،). در واقع، نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی ترکیه به قیمت‌های جاری در حدود ۶۲ درصد است که نشان بحرانی بزرگ برای آن اقتصاد است. ترکیه برای رهایی از این بحران، ترکیه نیازمند تصمیمات دشواری است که ریسک زیادی برای دولت اردوغان خواهد داشت.
در شرایطی که کشور ترکیه در ریسک کاهش ارزش لیر قرار دارد و با توجه به آن که بسیاری از وزرای اقتصاد و رئیس بانک مرکزی آن کشور اصرار به افزایش نرخ بهره داشته‌اند، اردوغان نرخ بهره را در آن کشور کاهش داد. نرخ بهره در اقتصاد ترکیه که در اوت سال جاری ۱۹ درصد بود، در سپتامبر به ۱۸ درصد، در اکتبر به ۱۶ درصد، و در نوامبر به ۱۵ درصد رسید. کاهش شدید نرخ بهره در اقتصاد ترکیه باعث شد دلار سقف‌شکنی کند و اقتصاد کشور در تنش شدیدی فرو رود.
تورم در ترکیه در ماه نوامبر به بیش از ۲۱ درصد رسیده است و موسسه رتبه‌بندی مودیز پیش‌بینی کرده است که طی ماه‌های آتی به ۲۵ درصد نیز خواهد رسید. تورم ۲۵ درصدی، غیر از مدت کوتاهی در سال ۲۰۱۸ که به سرعت کاهش پیدا کرد، از سال ۲۰۰۴ به بعد در آن کشور سابقه نداشته است و ممکن است ترکیه رکورد تورم ۱۷ ساله خود را به راحتی بشکند. در واقع، اردوغان بدون توجه به نظرات برخی از اقتصاددانان، سیاست‌های انبساطی را انتخاب کرده و خواهان ادامه آن روند نیز هست.
سخنان اردوغان در پیوند با کاهش نرخ بهره و کاهش ارزش لیر، نشان می‌دهد که او با هدف کاهش ارزش لیر به فکر یک جنگ بزرگ ارزی به منظور جذب بازار خاورمیانه و اروپا است. او در جلسه هیئت دولت ضمن پذیرش افزایش تورم، گفت: «قدرت رقابتی نهفته در نرخ برابری لیره به افزایش سرمایه‌گذاری، تولید، و اشتغال منجر خواهد شد.»
او همچنین گفت که مشکلات فعلی ترکیه یک «نبرد اقتصادی رهایی‌بخش» است و قول داد که «با کمک خدا و حمایت مردم با پیروزی آن را پشت سر خواهیم گذاشت».
چنین به نظر می‌رسد که اردوغان با کاهش نرخ بهره و کاهش ارزش پول ملی، به دنبال افزایش صادرات و رشد اقتصادی است تا از آن طریق بدهی‌های خارجی ترکیه را تسویه کند و ترکیه را به روزهای خوب خود بازگرداند. ولی این سوال مطرح می‌شود که اقتصاد ترکیه به ریل توسعه بازگشته است؟ آیا سیاست‌های انبساطی جواب داده است؟
بنا به پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد ترکیه در سال ۲۰۲۱ رشدی معادل ۹ درصد خواهد داشت. این در حالی است که جهان در این سال ۵.۹ درصد، و اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه رشدی در حدود ۶.۴ درصد خواهند داشت. طبق این پیش‌بینی، اقتصاد ترکیه با رشد ۹ درصدی در رتبه ۱۴ کشورهای با رشد بالا قرار دارد و از میان اقتصادهای بزرگ، تنها کشور هند است که با رشد ۹.۵ درصدی بالاتر از ترکیه رشد خواهد کرد. البته این پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول مرتبط با اکتبر سال جاری است و با توجه به کاهش ارزش پول ملی در سه ماه پایانی سال میلادی، احتمال رشد اقتصادی بیشتر برای ترکیه دور از انتظار نیست. اردوغان در اظهارات اخیر خود گفته است که در سال جاری میلادی اقتصادی ترکیه ۱۰ درصد رشد خواهد کرد. در صورت تحقق این پیش‌بینی، شاهد رشد عظیمی در اقتصاد ترکیه خواهیم بود. در طول ۴۰ سال گذشته، ترکیه تنها در دو سال ۲۰۱۱ و ۱۹۸۷ رشد‌های اقتصادی در این سطح و بالاتر از آن تجربه کرده است. بنابراین، می‌توان این رشد را در حد یک جهش اقتصادی برای کشور ترکیه دانست.
به گزارش ایندیپندنت، در زمینه‌های دیگر نیز اقتصاد ترکیه در حال رکوردشکنی است. میزان صادرات ترکیه در اکتبر سال جاری به ۲۰ میلیارد و ۷۹۲ میلیون دلار رسید که در تاریخ آن کشور گونه‌ای رکورد به‌شمار می‌رود. میزان صادرات ترکیه در دوران پساکرونا جهش خیره‌کننده‌ای داشته است و به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در ماه رسیده است و به نظر می‌رسد که در سال ۲۰۲۲ رکورد سال ۲۰۱۹ را با صادرات ۲۴۹ میلیارد دلار کالا و خدمات بشکند و صادرات آن به نزدیکی ۳۰۰ میلیارد دلار در سال برسد. این رقم با تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت‌های جاری برابری می‌کند و در حدود ۵ برابر کل صادرات کالا (اعم از نفت و غیر نفتی) و خدمات ایران است.
-------
هشدارها درخصوص بیماری کووید-19 را جدی بگیرید
استفاده از ماسک به اندازهٔ فاصله‌گیری اجتماعی یا حتی خیلی بیشتر از آن مؤثر است.
اگردر استرالیا هستید واحساس میکنید به کروناویروس مبتلا شده اید با پزشک خانوادگی خود تماس گرفته و یا با شماره تلفن ملی خط ویژه اطلاعات سلامتی کروناویروس به شماره 1800020080 ارتباط برقرار کنید.
اگر در تنفس با مشکل روبرو می شوید و یا در شرایط اورژانس قرار گرفته اید می توانید با شماره 000 ارتباط برقرار کنید.
دانلود اپ کووید سیف (COVIDSafe)
دریافت جدیدترین اخبار و اطلاعات در مورد تصمیمات کروناویروس در استرالیا توسط رادیو نشاط
خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام رادیو نشاط دنبال کنید
رادیو نشاط استرالیا را در اینستاگرام دنبال کنید
توجه:برای مشاهده سریع جدیدترین خبرها،برنامه ها و دایرکتوری مشاغل استرالیا ،بهتراست اپلیکیشن radio neshat را نصب کنید
