چهار عامل مهم تشدید کننده ابتلا به زوال عقل
سیگار و دود، چاقی، قند خون بالا و مطالعه اندک، از عوامل تشدید خطر ابتلا به دمانس هستند.
به گزارش رادیونشاط، پژوهشگران می‌گویند اگر الگوهای زندگی و تغذیه تغییر نکنند، آمار جهانی افراد مبتلا به زوال عقل تا سال ۲۰۵۰ به ۱۵۳میلیون نفر می‌رسد.
یک مطالعه علمی که نتیجه آن در مجله تخصصی "لنست" منتشر شده، پیش‌بینی می‌کند که در سه دهه آتی، شمار مبتلایان به دمانس سه برابر آمار کنونی میشود. به این قرار، امکان دارد ۱۵۳ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ با عارضه زوال عقل زندگی کنند. البته یک فاکتور مهم در جهش آمار، رشد جمعیت کشورها و پیرتر شدن شهروندان است.
در سال ۲۰۱۹ تعداد مبتلایان به دمانس در سراسر جهان ۵۷ میلیون نفر بود. پژوهشگران انتظار دارند در دهه‌های آینده، نرخ ابتلا به زوال عقل در قطر و امارات متحده بیشتر شود و در ژاپن به کمترین میزان برسد.
برای آلمان یک افزایش ۶۵ درصدی پیش‌بینی شده که کمتر از میانگین اروپای غربی است. طبق اعلام وزارت بهداشت آلمان، یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در این کشور درگیر زوال عقل و عوارض آن هستد.
دمانس می تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله اختلالات تیروئید، کمبود ویتامین، عوارض جانبی داروها، افسردگی، اضطراب، عفونت‌ها، سکته‌های مغزی، پارکینسون و سایر مشکلات پزشکی و سلامتی.
زوال عقل عموما با آلزایمر یکسان گرفته میشود در حالی که فراموشی و نسیان زیر مجموعه‌ای از این سندروم است.
سازمان جهانی بهداشت قبلا هشدار داده بود که تعداد مبتلایان به زوال عقل در ده سال آینده به سرعت افزایش خواهد یافت. یکی از دلایل اصلی این امر، افزایش امید به زندگی است. اما با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری‌های سالمندی و کهولت هم بالا می‌‌رود. این بیماری‌ها مانند فشار خون، قند خون، رماتیسم، ورم مفاصل، افت شنوایی و مشکلات گوارشی، بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارند و عوارض پیش‌رونده‌ای ایجاد می‌کنند که آلزایمر و زوال عقل از بارزترین نمودهای آن است.
به طور نمونه، سنگینی گوش یا ناشنوایی نسبی می‌تواند خطر ابتلا به دمانس را ۲ الی ۵ برابر کند. اضافه وزن در جوانی و فشارخون در میانسالی، دیگر عوامل خطرند.
زوال عقل در حال حاضر، هفتمین علت مرگ و میر در سراسر جهان و یکی از علل اصلی ناتوانی سالمندان و نیاز آنها به مراقبت هرچه بیشتر است. در سال ۲۰۱۹، هزینه‌های پرستاری و رسیدگی به این بیماران یش از یک تریلیون دلار برآورد شد.
رعایت مجموعه‌ای از نکات می‌تواند نرخ ابتلا به دمانس را به طرز قابل توجهی کاهش دهد. سبک زندگی سالم، ارتباطات اجتماعی خلاق، تعاملات عاطفی و آموزش و سواد مناسب در پیشگیری از ابتلای سالخوردگان به زوال عقل تاثیر قاطع دارند.
تیم علمی - تحقیقی بین‌المللی، شیوع و پراکندگی زوال عقل در ۱۹۵ کشور را با اتکاء به الگوی آماری سال ۲۰۱۹ بررسی کرده است.
نویسندگان این پژوهش، در بررسی چهار عامل اصلی یعنی سیگار و دخانیات، چاقی، قند خون بالا و سطح پایین تحصیلات و مطالعه، برآورد کرده‌اند که دسترسی بهتر به آموزش می‌تواند نرخ ابتلا به دمانس را شش میلیون نفر کاهش دهد.
کنترل چاقی، قندخون بالا و پرهیز از سیگار و دود هم می‌تواند ریسک ابتلا در هفت میلیون نفر را از بین برد.
اما نیکولز، اپیدمیولوژیست و پژوهشگر ارشد مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت در دانشگاه واشنگتن تأکید می‌کند که این امر اهمیت اقدامات پیشگیرانه را بیش از پیش گوشزد می‌کند: تحرک کافی، تغذیه سالم، دوری از سیگار و سواد و مطالعه، مصونیت جسم و ذهن را نسبت به این عارضه بالاتر می‌برند.
به گزارش دویچه‌وله، دمانس که در زبان فارسی "خردسودگی" ترجمه شده، با اختلال در حافظه، تغییرات رفتاری و شخصیتی، روان‌پریشی یا زبان‌پریشی همراه است. کهنسالان مبتلا، خلق و خوی ناپایدار دارند. آنها به تناوب، دچار افسردگی و اضطراب، توهم و خیالات و هذیان می‌شوند. برخی بدون دلیل برانگیزاننده بیرونی، گاه به شدت می‌خندند یا گریه می‌کنند و گروهی نیز مهارت‌های کلامی و زبانی را از دست می‌دهند و در بیان مقصود وا می‌مانند.