پنجاهمین سال تشکیل امارات و ماجرای جزایر سهگانه ایران
اماراتمتحدهعربی پنجشنبه این هفته پنجاهمین سالگرد تاسیس خود را جشن میگیرد. این کشور در دوم دسامبر ۱۹۷۱ میلادی با اتحاد شش شیخنشین ابوظبی، دوبی، عجمان، شارجه، امقیوین و فجیره و همچنین راسالخیمه اعلام موجودیت کرد.
به گزارش رادیونشاط، این هفت شیخنشین که تا پیش از این تاریخ به امارات ساحل متصالح معروف بودند، به همراه قطر و بحرین از سرزمینهای تحتالحمایه بریتانیا در خلیج فارس بودند.
بریتانیا خواهان تشکیل فدراسیونی میان هر ۹ شیخنشین بود ولی اختلافهای داخلی آنها مانع عضویت بحرین و قطر در امارات متحده عربی شد.
همزمان با تلاش شیخنشینها برای ترسیم آینده سیاسی خود، بحث اعاده حاکمیت تاریخی ایران بر بحرین و جزایر سهگانه هم بالا گرفته بود و مذاکراتی با بریتانیا و اعراب خلیجفارس در جریان بود.
شاه همچنین نگران امنیت خلیج فارس پس از خروج بریتانیا و در پی تثبیت موقعیت ایران به عنوان قدرت برتر منطقه بود.
در این گزارش که قسمت سوم از سلسله گزارشهای بیبیسی فارسی مرتبط با پنجاهمین سالگرد بازگرداندن جزایر سهگانه به ایران است، با استناد به آرشیو اهدایی اردشیر زاهدی به موسسه "هوور" دانشگاه استنفورد، مذاکرات شاه و دولت ایران با شیخنشینهای خلیج فارس بررسی می شود.
از زمانی که بریتانیا در ژانویه ۱۹۶۸ از قصد خود برای خروج تدریجی از خلیج فارس تا سال ۱۹۷۱ خبر داد تا زمان خروج کامل نظامیان این کشور از منطقه، محمدرضا شاه پهلوی بارها در کاخ نیاوران پذیرای حاکمان عرب خلیج فارس بود.
امیر کویت، وزیرامورخارجه عربستانسعودی و حاکمان قطر، ابوظبی، دوبی، شارجه و راسالخیمه از جمله مهمانان عرب شاه در این سالها بودند.
محمدرضاشاه در این دیدارها از دستاوردهای اقتصادی ایران صحبت میکرد و توانایی نظامی ایران را به رخ میکشید و به مهمانهای خود وعده میداد تا در صورت نیاز میتواند از آنها در برابر تهدیدهای خارجی دفاع کند.
در این میان، گفتوگوهای صورت گرفته با حکام شارجه و راسالخیمه اهمیت زیادی داشت.
به گفته مقامهای ایران، بریتانیا در سال ۱۹۰۳ پرچم ایران را در ابوموسی و تنب بزرگ پایین کشیده و این جزایر را به ترتیب در اختیار شارجه و راسالخیمه قرار داده بود.
نیروی دریایی این کشور همچنین در سال ۱۹۰۶ پرچم ایران را در تنب کوچک پایین کشید و از شیخ راسالخیمه خواست پرچم خود را در آن بالا ببرد.
اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه ایران در آن زمان با کمک گرفتن از تاریخدانان و اعزام دیپلماتهای ایرانی برای تحقیق در آرشیوهای بریتانیا و پرتغال، مدارک مهمی را برای اثبات ادعای مالکیت ایران گردآوری کرد.
از جمله این اسناد، نقشه خلیج فارس و جزایر آن بود که به وسیله وزارت جنگ بریتانیا تهیه و یک نسخه از آن به ناصرالدینشاه قاجار هدیه شده بود.
این نقشه جزایر سهگانه را به رنگ ایران نشان میداد.
شاه میخواست با اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه که به اعتقاد او ارزش استراتژیک بیشتری نسبت به بحرین داشتند، به قدرت برتر خلیج فارس تبدیل شود.
او به وزیر خارجه بریتانیا گفته بود ایران این ظرفیت را دارد که پس از ۵ سال به یکی از حافظان صلح در اقیانوس هند هم تبدیل شود.
اختلاف با شیخنشینها بر سر مالکیت جزایر تا آخرین لحظات برنامههای بریتانیا برای آینده سیاسی آنها را تحتالشعاع قرار داده بود.
ایران بریتانیا را تهدید کرده بود که در صورت اعلام تشکیل هرگونه فدراسیون میان شیخنشینها پیش از حل موضوع جزایر، ایران کشور جدید را به رسمیت نخواهد شناخت و آن را تحریم خواهد کرد.
بریتانیاییها به مقامهای ایران توصیه میکردند تا اختلافها بر سر مالکیت جزایر سهگانه را از طریق گفتوگو یا شیوخ حلوفصل کنند.
محمدرضا شاه از بریتانیا انتظار داشت در ازای موافقت او با روند اعطای استقلال به بحرین که ایران به طور تاریخی آن را بخشی از خاک خود میدانست، جزایر سهگانه را به ایران واگذارد.
اما مذاکرهکنندگان بریتانیایی میگفتند آنها تنها میتوانند از شیوخ شارجه و راسالخیمه بخواهند با ایران همکاری کنند ولی نمیتوانند آنها را به تسلیم این جزایر وادارکنند.
رویکرد بریتانیا در قبال جزایر سهگانه خوشایند دولت ایران نبود.
اردشیر زاهدی در دیدار با مایکل استوارت، همتای بریتانیایی خود، از این موضوع انتقاد کرده بود.
بر اساس صورت مذاکرات دیداری که در۲۷ مه ۱۹۶۹، ۶ خرداد ۱۳۴۸ در تهران صورت گرفت، اردشیر زاهدی گفت: ''در مذاکرات قبلی با جورج براون (وزیر خارجه پیشین) و گورونوی رابرتس (وزیر مشاور در امور خارجه) صحبت از بده و بستان بود ولی حالا خلاف آن را میگویید. ''
زمینهسازی برای سفر رسمی حاکمان شیخنشینها به تهران و دیدار آنها با شاه و دیگر مقامهای ارشد فرصتی برای ایران بود تا با مواضع آنها آشنا شود و زمینه را برای جلب نظرشان فراهم کند.
شیوخ خلیج فارس در حالی که هنوز صاحب کشور مستقل نبودند، رسما پذیرایی میشدند و علاوه بر شاه، با نخستوزیر و وزیر خارجه دیدار میکردند.
آنها همچنین علاوه بر تهران، به شیراز و اصفهان سفر میکردند و گاه از آنها برای بازدید از تاسیسات نظامی یا کارخانههای اسلحهسازی دعوت میشد.
اما مذاکرات با آنها جدی بود.
شاه و مذاکرهکنندگان ایران در گفتوگو با شیوخ عرب خلیج فارس بر این نکات تاکید داشتند:
جزایر به طور تاریخی متعلق به ایران هستند و ایران آنها را خط قرمز خود میداند.
اگر ایران نتواند جزایر را دوستانه و با مذاکره پس بگیرد، به زور متوسل خواهد شد.
نظامیان ایرانی ممکن است در جزایر مستقر شوند تا زمانی که مذاکرات به نتیجه برسد.
تسلط بر جزایر سهگانه برای حفاظت از امنیت کشتیرانی در خلیج فارس و باز نگه داشتن شاهراه صادرات نفت خام حیاتی است. ایران با تسلط بر جزایر، امنیت صادرات نفت اعراب را تضمین خواهد کرد.
ایران در ازای همکاری شیخنشینها در اعاده مسالمتآمیز جزایر، کمکهای مالی، فنی و بهداشتی در اختیار راسالخیمه و شارجه قرار میدهد.
اگر در این جزایر نفت استخراج شد، درآمد حاصل با شیوخ راسالخیمه و شارجه تقسیم خواهد شد.
اگر جزایر با توسل به زور در اختیار ایران قرار بگیرند، هیچ سهمی از درآمدهای نفتی احتمالی در اختیار شیوخ قرار نخواهد گرفت.
ایران جزایر را پیش از اعلام تاسیس امارات متحده عربی در اختیار خواهد گرفت تا با واکنش سازمان ملل متحد مواجه نشود.
به گزارش بیبیسی، ایران همچنین به شرکتهای نفتی غربی هشدار داد تا از اکتشاف و بهرهبرداری از حوزههای نفتی در فلات قاره جزایر خودداری کنند.
-------
هشدارها درخصوص بیماری کووید-19 را جدی بگیرید
استفاده از ماسک به اندازهٔ فاصلهگیری اجتماعی یا حتی خیلی بیشتر از آن مؤثر است.
اگردر استرالیا هستید واحساس میکنید به کروناویروس مبتلا شده اید با پزشک خانوادگی خود تماس گرفته و یا با شماره تلفن ملی خط ویژه اطلاعات سلامتی کروناویروس به شماره 1800020080 ارتباط برقرار کنید.
اگر در تنفس با مشکل روبرو می شوید و یا در شرایط اورژانس قرار گرفته اید می توانید با شماره 000 ارتباط برقرار کنید.
دانلود اپ کووید سیف (COVIDSafe)
دریافت جدیدترین اخبار و اطلاعات در مورد تصمیمات کروناویروس در استرالیا توسط رادیو نشاط
خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام رادیو نشاط دنبال کنید
رادیو نشاط استرالیا را در اینستاگرام دنبال کنید
توجه:برای مشاهده سریع جدیدترین خبرها،برنامه ها و دایرکتوری مشاغل استرالیا ،بهتراست اپلیکیشن radio neshat را نصب کنید