ایمنی ترکیبی، راه مقابله با کرونا است؟
به نظر می‌رسد، افرادی که هم واکسن زده و هم به کرونا مبتلا شدهاند، ایمنی قوی‌تری در برابر ابتلای دوباره به این بیماری از خود نشان می‌دهند. پژوهشگران امیدوارند که این نوع ایمنی تأثیری مثبت بر روند همه‌گیری داشته باشد.
به گزارش رادیونشاط، این روزها زیاد درباره "ایمنی ترکیبی" یا "سوپر ایمنی" می‌شنویم. "ایمنی ترکیبی" عبارتی است که برای ایمنی ایجادشده در افرادی به کار می‌رود که هم واکسینه شده و هم به کرونا مبتلا شده و بهبود یافته‌اند.
ایمنی این افراد قوی‌تر است. آنها در برابر ابتلای مجدد به این ویروس مقاوم‌ترند و در صورت ابتلا، بیماری‌شان شدید نیست.
اما ایمنی ترکیبی چگونه عمل می‌کند؟ چه خطراتی با خود به همراه می‌آورد؟ و از سوی دیگر افزایش شمار افرادی که هم واکسینه شدهاند و هم به بیماری دچار، چه تأثیری بر روند همه‌گیری خواهد داشت؟
"ایمنی ترکیبی" همانگونه که از نامش پیداست، آمیخته‌ای است از ایمنی ایجاد شده از طریق واکسیناسیون و ایمنی پاگرفته در بدن در اثر ابتلا به بیماری و بهبود. در مقایسه با افرادی که تنها واکسینه شدهاند و هنوز به کرونا مبتلا نشده‌اند، ایمنی در برابر ابتلای دوباره به کرونا در بدن افرادی که هر دو را پشت سر گذاشته‌اند، بالاتر است.
دلیل این ایمنی بالاتر چیست؟ واقعیت این است که با ابتلا به کرونا، حافظه ایمنی که پیش‌تر توسط واکسن در بدن ایجاد شده، از نو فعال می‌شود. به این ترتیب سیستم ایمنی می‌تواند به گونه‌ای مؤثرتر با ویروس‌ها مقابله کند.
واکسنی که به عضله بازو تزریق می‌شود، نمی‌تواند پاسخ ایمنی بالایی در غشای مخاطی بینی و دهان ایجاد کند. اما همین "ایمنی موضعی" در این دو محیط مخاطی می‌تواند به مثابه سدی اولیه در برابر ویروس عمل کرده و در نتیجه جلوی ابتلا به بیماری را بگیرد.
با یکبار ابتلا به کرونا و بهبودی، این "ایمنی موضعی" در بینی و دهان به طور بسیار مؤثری آموزش داده می‌شود.
به این ترتیب، افرادی که هم واکسنه شدهاند و هم مبتلا، ایمنی بالایی در برابر ابتلای مجدد از خود نشان می‌دهند.
با تزریق واکسن، معمولا ایمنی خوبی در بدن فرد شکل می‌گیرد که البته به مرور زمان ضعیف می‌شود. هر چه از زمان واکسیناسیون دورتر شویم، از شمار آنتی‌بادی‌های تولید شده، کاسته می‌شود و احتمال شدت بیماری در صورت ابتلا هم بالا می‌رود.
امانوئل وایلر، زیست‌شناس ملکولی و پژوهشگر حوزه کرونا، به رادیو "دویچلند فونک" می‌گوید: «در حالت تئوری، بهترین حالت اینست که شخص حدود شش ماه پس از دریافت آخرین دوز واکسن، به بیماری مبتلا شود.»
یعنی زمانی که به گفته او حافظه ایمنی بدن هنوز قوی اما در حال تحلیل رفتن است. در این حالت، ابتلا به کرونا اثری همپای تجدید واکسن دارد. اما همین کارشناس تأکید می‌کند که البته در افراد گوناگون، پاسخ ایمنی و روند بیماری در اثر ابتلا به کرونا پس از واکسیناسیون می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
پژوهشگران و پزشکان بر این نکته تأکید می‌کنند که باید اساسا از ابتلا به (عفونت) کرونا پرهیز کرد. چرا که به گفته آنان، هرچند بدن در اثر واکسن ایمن شده اما هیچ‌گاه تضمینی صددرصدی وجود ندارد که در صورت ابتلا، بیماری در فرد وخیم نباشد.
خطر بروز علائم شدید در اثر ابتلا به کرونا یا حتی مرگ، به ویژه در افراد مسن یا کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند و حتی چندین نوبت واکسن دریافت کرده‌اند، بالاتر است.
یک ویروس‌شناس آلمانی معتقد است، در جوانانی که واکسینه شدهاند و هم اکنون هم به کرونا دچار می‌شوند، مصونیتی ایجاد می‌شود که به مصونیت جامعه هم کمک می‌کند.
از سوی دیگر هرچند در جوان‌ترها که بیماری‌های پیش‌زمینه‌ای هم ندارند، ابتلا به ویروس می‌تواند به بروز علائم خفیف بیماری بیانجامد، اما همین افراد ناقل می‌توانند خطری بزرگ برای کسانی باشند که به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای، ابتلا به کرونا برای آنها خطر جدی و حتی مرگ به دنبال دارد. و نکته دیگر اینکه هنوز اطلاعات زیادی در مورد اثرات درازمدت ابتلا به کرونا نداریم و احتیاط شرط عقل است.
از سوی دیگر سویه‌های جدیدی که هر چند وقت یکبار ظهور می‌کنند، اثر "ایمنی ترکیبی" را کاهش می‌دهند. چرا که واکسن دریافتی بر اساس سویه‌ای ساخته شده که در بخش‌هایی پاسخگوی سویه‌های جدید نیست. به همین نسبت هم تأثیر ایمنی واکسن در برابر سویه‌های جدید کاهش می‌یابد.
اگر افراد زیادی که قبلا واکسینه شدهاند، اکنون به کرونا مبتلا شوند، این امر به ایجاد "ایمنی جمعی" (یا ایمنی گله‌ای) کمک می‌کند.
اما امانوئل وایلر، زیست‌شناس ملکولی و پژوهشگر حوزه کرونا می‌گوید، این مورد درباره جوانان و افراد سالم صادق است که در صورت ابتلا، نگران بروز علائم شدید نیستند.
کریستیان دروستن، ویروس‌شناس آلمانی معتقد است، در جوانانی که واکسینه شدهاند و هم اکنون هم به کرونا دچار می‌شوند، مصونیتی ایجاد می‌شود که به مصونیت جامعه هم کمک می‌کند.
از سوی دیگر هرچه مصونیت شما قوی‌تر باشد، مدت زمانی که در آن شما ناقل بیماری هستید هم کوتاه‌تر می‌شود.
این فاکتورها می‌توانند تأثیری مثبت بر روند همه‌گیری داشته باشند.
به گزارش دویچه‌وله، امانوئل وایلر همچنین به فاکتور مثبت دیگری که می‌تواند بر روند پاندمی تأثیرگذار باشد، اشاره می‌کند. به گفته او، سویه‌های اصلی ویروس که تاکنون می‌شناسیم انگشت‌شمارند و این درحالی است که تاکنون تقریبا یک میلیارد انسان هم به این بیماری مبتلا شدهاند. این پژوهشگر این مسئله را تعیین‌کننده می‌داند، چرا که به اعتقاد او با پیدایش هر سویه جدید، تأثیر ایمنی ایجاد شده کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب، این محقق این ویژگی را که ویروس‌های کرونا با شدت کمتری نسبت به ویروس‌های رایج آنفولانزا جهش می‌کنند، امیدوارکننده می‌داند.