احتمال زندگی فرازمینیها، دور ستارهای هم اندازه خورشید
بر اساس پژوهشی جدید، ممکن است در سیارههایی که دور ستارههایی هماندازه خورشید ما میگردند، فرازمینیهایی در حال زندگی باشند.
به گزارش رادیونشاط، تقریبا نیمی از این ستارهها حالت جفتی دارند و به آنها منظومه دوتایی میگویند. انرژی ترکیبی آنها ناحیه زیستپذیر را به دورتر گسترش میدهد و بزرگتر میکند.
اینها هم قلمرو خود و هم قلمرو دیگری را گرم میکنند و بدین ترتیب شانس اینکه سیارهای دارای آب مایع گرد آنها بچرخد، بیشتر میشود.
پروفسور یس کریستین یورگنسن، سرپرست این طرح از دانشگاه کپنهاگ دانمارک، میگوید: «این نتیجه جالب است؛ زیرا در سالهای آینده، جستوجو برای حیات فرازمینی به چندین ابزار جدید و بسیار قدرتمند مجهز خواهد شد.»
«این موضوع اهمیت شناخت چگونگی تشکیل سیارهها دور انواع مختلف ستارهها را افزایش میدهد. این نتایج شاید جاهایی را مشخص کند که بهویژه برای تحقیقات در زمینه وجود حیات جالب باشند.»
این کشف بر اساس رصد یک ستاره دوتایی جوان با تلسکوپهای آلما واقع در شیلی انجام شد؛ ستارهای که حدود هزار سال نوری از زمین فاصله دارد. اطراف این ستاره را که انجیسی۱۳۳۳-آیآرایاس۲ای (NGC 1333-IRAS2A) نام دارد، صفحهای مدور از گاز و غبار فرا گرفته است. این تیم بینالمللی ستاره را با رایانه شبیهسازی و گذشته و آینده آن را بررسی کرد.
دکتر راجیکا کوروویتا، نویسنده دیگر این پژوهش از دانشگاه کپنهاگ، گفت: «این رصدها به ما امکان داد این ستارهها را بزرگنمایی و نحوه حرکت گاز و غبار به سوی این صفحه مدور را مطالعه کنیم. این شبیهسازی ویژگیهای فیزیکی دخیل را به ما نشان میدهد و بدین ترتیب میفهمیم این ستارهها پیش از لحظهای که ما میبینیم، چه سرنوشتی داشتهاند و خواهند داشت.»
نکته قابل توجه اینجا است که حرکت گاز و غبار الگوی پیوستهای ندارد. در طول هزاران سال، در دورههایی «نسبتا» کوتاه این حرکت بسیار شدیدتر میشود. ستاره دوتایی تا ۱۰۰ برابر پرنورتر میشود و بعد به وضعیت عادی برمیگردد.
احتمالا همین دوتایی بودن ستارهها به پدید آمدن این الگوی دورهای منجر میشود. دو ستاره گرد یکدیگر میچرخند و در بازههایی، کشش متقابل آنها بر هاله اطرافشان بهنحوی اثر میگذارد که به کشیده شدن مقدار بسیار زیادی از مواد به سمت یکی منجر میشود.
دکتر کوروویتا میگوید: «مواد فروریزنده گرمایش چشمگیری ایجاد میکنند و این گرما ستاره را خیلی پرنورتر از معمول میکند. این انفجارها به ازهمگسیختن گازها و صفحههای غبار منجر میشود. صفحههای غبار از نو تشکیل میشوند؛ اما انفجارها ممکن است بر ساختار منظومه سیارهای بعدی اثر بگذارند.»
منظومه ستارهای شرحدادهشده در مجله «نیچر» هنوز برای شکلگیری سیارات خیلی جوان است.
پروفسور یورگنسن میگوید: «احتمال دارد ستارههای دنبالهدار در امکانآفرینی برای شکلگیری حیات نقشی کلیدی ایفا کنند. در ستارههای دنبالهدار، اغلب یخ زیادی حاوی مولکولهای آلی وجود دارد. بهخوبی قابل تصور است که مولکولهای آلی طی دورانهای بیحیاتی سیارهها، در ستارههای دنبالهدار محفوظ بمانند و بعد از برخورد آنها به یک سیاره، به سطح آن انتقال یابند.»
«گرمای ناشی از انفجارها به تبخیر یخهای دور دانههای غبار منجر میشود و این پدیده ممکن است ترکیب شیمیایی مواد سازنده سیارات را تغییر دهد.»
«طولموجهای تحتپوشش آلما به ما امکان داد مولکولهای آلی بسیار پیچیدهای را رصد کنیم؛ مولکولهایی دارای ۹ تا ۱۲ اتم و حاوی کربن. چنین مولکولهایی میتوانند جزء سازنده مولکولهایی پیچیدهتر باشند که در حیاتی که میشناسیم، نقش کلیدی دارند. مثل آمینواسیدها که در ستارههای دنبالهدار کشف شدند.»
آلما (آرایه بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما) دارای ۶۶ تلسکوپ است که هماهنگ کار میکنند. این هماهنگی امکان میدهد تا بتوان به وضوحی بسیار بهتر از یک تلسکوپ تکی دست یافت.
تلسکوپ فضایی جدید جیمز وب (جیدبلیواستی) هم که کریسمس پارسال راهاندازی شد، بهزودی به عملیات جستوجوی حیات فرازمینی خواهد پیوست و تا پایان همین دهه، نیز تلسکوپ بزرگ اروپا (ایالتی) و مجموعه تلسکوپ بسیار قوی آرایه کیلومتر مربعی (اسکاای) مکمل آن خواهند شد.
تلسکوپ بزرگ اروپا به آینهای ۳۹ متری مجهز است و بزرگترین تلسکوپ نوری جهان خواهد بود و شرایط جوی در سیارههای فراخورشیدی بیرون منظومه شمسی را رصد میکند. آرایه تلسکوپی اسکاای متشکل از هزاران تلسکوپ خواهد بود که در آفریقای جنوبی و استرالیا بهصورت هماهنگ کار خواهند کرد و طول موجهای بلندتر از آلما دارند.
به گزارش ایندیپندنت، پروفسور یورگنسن میگوید: «اسکاای امکان میدهد مولکولهای آلی بزرگ را بتوان مستقیم رصد کرد. تلسکوپ فضایی جیمز وب با پرتو فروسرخ کار میکند که برای رصد کردن مولکولهای درون یخ بسیار مناسب است. آلما را نیز همچنان در اختیار خواهیم داشت که برای رصد کردن مولکولهای درون گازها بسیار مناسب است. با تلفیق این سه منبع مختلف نتایج جالب بسیاری به دست خواهد آمد.»