درخواست ایران برای عضویت در گروه اقتصادهای نوظهور، بریکس
ایران، نُه ماه پس از پذیرش درخواست عضویت دائمش در پیمان شانگهای، روز دوشنبه از ارائه درخواست عضویت خود در گروه اقتصادهای نوظهور موسوم به بریکس خبر داد.
به گزارش رادیونشاط، در پی اعلام این خبر از سوی سعید خظیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، همتای روسی او، ماریا زاخارووا در پیامی تلگرامی نوشت: «در حالی که کاخ سفید در فکر است که چه چیز دیگری را در جهان از کار بیندازد، ممنوع یا نابود کند، آرژانتین و ایران برای پیوستن به برکیس درخواست رسمی دادند.»
روسیه مدت‌هاست که برای ایجاد روابط نزدیک‌تر با آسیا، آمریکای جنوبی و خاورمیانه تلاش می‌کند، اما اخیرا تلاش‌های خود را برای مقابله با تحریم‌های اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا، ایالات متحده و متحدان آنها به دلیل تهاجم نظامی این کشور به اوکراین تشدید کرده است.
همزمان ایران نیز از سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت اصولگرای ابراهیم رئیسی، محور تقویت روابط سیاسی و تجاری با کشورهای همسایه و نیز متحدان خود در شرق را تقویت کرده؛ رویکردی که هدف از آن باز کردن گره‌خوردگی بحران فزاینده اقتصاد ایران با نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و تحریم‌های اقتصادی آمریکا عنوان می‌شود.
بر همین اساس، آقای رئیسی در نخستین سفر خارجی خود ۱۶ سپتامبر(۲۵ شهریور) عازم نشست دو روزه سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در تاجیکستان شد تا ایران را یک گام دیگر به عضویت دائم در این پیمان نزدیک کند.
رئیس جمهوری ایران اخیرا نیز با انتشار پیامی توئیتری سعی کرد تا کارنامه مثبت توسعه نگاه به شرق را در قالب رشد ۸ تا ۴۵۰ درصدی تجارت خارجی کشور با همسایگانش ارائه کند. با این حال، نرخ رسمی تورم در خرداد ماه گذشته همچون نیمه نخست سال گذشته خورشیدی به ۴۰ درصد رسیده و بهای هر دلار آمریکا نیز از ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان در ۲۵ شهریور گذشته به بالای ۳۲ هزار تومان رسیده است.
با این وجود، سه ماه پس از توقف مذاکرات احیای برجام و همزمان با آغاز دور تازه گفتگوهای غیرمستقیم تهران و واشنگتن با میانجیگری اتحادیه اروپا در دوحه، دولت ایران تلاش تازه‌ای را برای عضویت در برکیس آغاز کرده است. به همین منظور رایزنی‌هایی با چین و هند انجام شده تا از عضویت ایران در گروه اقتصادهای نوظهور حمایت کنند.
گروه اقتصادهای نوظهور در سال ۲۰۰۹ و با مشارکت برزیل، روسیه، هند و چین بنیانگذاری شد و در آغاز بریک (BRIC) نام گرفت که برگرفته از حروف انگلیسی ابتدای نام هر کشور عضو بود. پس از پذیرش عضویت آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ نام این گروه به بریکس (BRICS) تغییر کرد.
پنج کشور در حال توسعه عضو بریکس ۴۱ درصد از جمعیت جهان، ۲۴ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و ۱۶ درصد از تجارت جهانی را در اختیار دارند.
آفریقای جنوبی به عنوان کوچک‌ترین کشور عضو بریکس، کمی بیش از ۶۰ میلیون نفر جمعیت دارد که از جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران پایین‌تر است. اما نرخ تورم آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۱، ۴.۵ درصد بوده که بسیار کمتر از تورم ۴۰ درصدی ایران بوده است. نرخ تورم آفریقای جنوبی در ۴ دهه گذشته هیچ‌گاه از ۱۸.۱ درصد بالاتر نرفته و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۲۱ تنها در سال ۲۰۰۸ شاهد ثبت نرخ تورم دو رقمی بوده است.
رشد اقتصادی آفریقای جنوبی نیز در سال گذشته میلادی ۴.۹ درصد گزارش شده که بالاتر از نرخ رشد ۴ درصدی اقتصاد ایران بوده است.
همچنین در شرایطی که بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی ایران بر مبنای قیمت‌های جاری را در سال ۲۰۲۰، ۲۰۳ میلیارد دلار برآورد کرده، تولید ناخالص داخلی آفریقای جنوبی را ۳۳۵ میلیارد دلار اعلام کرده است.
ارزش صادرات آفریقای جنوبی در سال گذشته میلادی نزدیک به ۱۲۴ میلیارد دلار بوده که مهمترین مقصد این صادرات به ترتیب چین، ایالات متحده، آلمان و بریتانیا بوده است. این در حالی است که صادرات ایران در سال گذشته خورشیدی با وجود رشد ۴۱ درصدی ۴۸ میلیارد دلار بوده که مقصد اصلی آن کشورهای چین، عراق، ترکیه، امارات عربی متحده و افغانستان بوده است.
به گزارش یورونیوز، بنابراین، ایران در صورت پذیرش درخواست عضویتش و تبدیل بریکس به بریکسی، از نظر جمعیت پنجمین، از لحاظ قدرت اقتصادی ششمین عضو و پس از روسیه، دومین دارنده ذخایر نفت و گاز در گروه اقتصادهای نوظهور خواهد بود.