استفاده از زهر عنکبوت استرالیایی ، برای درمان سرطان پوست
عنکبوت funnel-web استرالیا یکی از کشنده ترین کشنده ترین موجودات در جهان است. اما آنها می توانند برای کشتن برخی از سلول های سرطانی انسان مورد استفاده قرار گیرند.
به گزارش رادیو نشاط ، اکنون گروهی از پژوهشگران استرالیا در مطالعه اخیرشان دریافته‌اند که زهر یک عنکبوت در این کشورا می‌تواند قاتل قوی سلول‌های "ملانوما"(melanoma) باشد.
ملانوما به تومور با منشاء سلول‌های ملانین‌دار گویند. این تومور بدخیم اصولا یک تومور پوستی است. این نوع سرطان به سرعت می‌تواند در بدن گسترش پیدا کند.
این تحقیق توسط دانشمندان موسسه تحقیقاتی "QIMR Berghofer" و "دانشگاه کوئینزلند"(University of Queensland) استرالیا انجام شده است.
دانشمندان طی این مطالعه با الهام از پپتیدهای موجود در یک عنکبوت برزیلی به نام "Acanthoscurria gomesiana" دریافتند که پپتیدهای برخی عنکبوت‌ها می‌تواند در درمان بعضی بیماری‌ها موثر باشد.
پپتید عنکبوت برزیلی "Gomesin" نام دارد و دارای خواص ضد سرطانی است و از آنجا که سم عنکبوت استرالیایی مذکور نیز حاوی یک پپتید با ماده شیمیایی مشابه است بنابراین دانشمندان تصمیم گرفتند تا طی این مطالعه، آن را مورد بررسی قرار دهند.
"پـپتید "(peptide)، بسپار یا پلیمرهای کوچکی هستند که از به هم پیوستن اسیدهای آمینه با ترتیب مشخصی و با پیوند پپتیدی تشکیل شده‌اند.
دکتر "ماریا ایکونوموپولو"(Maria Ikonomopoulou) پژوهشگر ارشد این مطالعه در این باره گفت: ما طی آزمایشات دریافتیم که پپتید عنکبوت استرالیایی در کشتن و جلوگیری از گسترش سلول‌های ملانوما بسیار موثر است. علاوه بر این، پپتید این عنکبوت استرالیایی تاثیر مخربی بر روی سلول‌های سالم پوست نیز ندارد. هنگامی که ما پپتید عنکبوت استرالیایی را در سلول‌های ملانوما انسان آزمایش کردیم، این پپتیدها موفق به کشتن اکثریت آن سلول‌ها شدند. همچنین طی آزمایشات در موشها نیز دریافتیم که این پپتید روند رشد سلول‌های ملانوما در آنها را نیز کاهش داده است.
نکته جالب توجه این است که پپتید مذکور بر روی بیماری خاص "شیطان تاسمانی"(Tasmanian devil) نیز اثرات مثبتی دارد. شیطان تاسمانی پستانداری کیسه‌دار است که در جنگل‌های تاسمانی زندگی می‌کند. در گذشته این جانور در سراسر خاک استرالیا و تاسمانی یافت می‌شد، اما با ورود انسان‌ها نسل آن در استرالیا منقرض شد و واپسین نمونه‌های این جانور در نزدیک ۵۰۰ سال پیش از میان رفتند و تاسمانی، که جزیره‌ای بسیار کوچکتر از استرالیا واقع در جنوب شرقی آن است، تنها منطقه‌ای شد که آنها در آن به بقا ادامه دادند.
شیطان تاسمانی با بدنی به اندازه یک سگ کوچک و وزنی کمتر از ۱۰ کیلوگرم بزرگترین کیسه‌دار گوشت‌خوار در جهان به‌شمار می‌رود که تا ۹۰ سانتیمتر رشد می‌کند. این گوشتخواران اغلب به بیماری "تومور صورتی شیطان تاسمانی یا سرطان تاسمانی"(DFTD) مبتلا شده و از بین می‌روند. تومور صورتی شیطان تاسمانی گونه‌ای سرطان واگیردار و منتقل شونده است.
نخستین نمونه‌های این بیماری در سال ۱۹۹۶ در تاسمانی‌ها دیده شدند. با گذشت سال‌ها، این بیماری تعداد بسیاری از شیطان‌ها را نابود کرده است و باعث کاهش شدید در جمعیت آنها شده است. نشانه‌های DFTD با پدید آمدن خراش‌هایی به دور دهان پیدا می‌شوند و به زودی تبدیل به تومورهای سرطانی می‌شوند که همه صورت را می‌پوشانند و به دیگر نقاط بدن نیز دست‌درازی می‌کنند. رشد تومور در تغذیه جانور ایجاد مشکل می‌کند و در پایان باعث مرگش می‌شود. منشا تومورهای صورتی در "یاخته‌های شوان" است و پژوهشگران در تلاشند تا نه تنها با گسترش آن در میان جمعیت‌های محلی شیطان مقابله کنند، بلکه راهی برای درمانش بیابند.
طی این مطالعه دانشمندان سلول‌های تومورهای صورتی شیطان‌های تاسمانی را استخراج کرده و سپس آزمایش کردند تا دریابند چگونه این پپتید موفق به از بین بردن آنها شده است. همانطور که این پپتید در کشتن سلول‌های ملانوما عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت، در از بین بردن تومورهای صورتی شیطان تاسمانی نیز عملکرد منحصر به فردی داشت.
در گام بعدی آزمایشات دانشمندان تصمیم گرفتند تا متوجه شوند آیا با ایجاد تغییراتی در ترکیب شیمیایی این پپتید می‌توانند آن را قوی‌تر سازند یا خیر.
ایکونوموپولو در انتها گفت: هنگامیکه ما دو اسید آمینه خاص را در زنجیره پپتیدی تغییر دادیم، عملکرد این ترکیب در تخریب سلول‌های "تومورهای صورتی شیطان تاسمانی" بهتر نیز شد. با وجود اینکه تحقیق ما هنوز در مراحل اولیه است اما نتایج بسیار امیدوار کننده داشته است. ما امیدواریم که بتوانیم در آینده توسط این ترکیب یک درمان نوین برای بیماری ملانوما و تومورهای صورتی شیطان تاسمانی توسعه دهیم.
دانشمندان این مطالعه بر این باورند که این کشف می‌تواند برای آنها انگیزه خوبی درباره مطالعه چگونگی ترکیبات زیست فعال زهرها و تاثیر آنها نه تنها در درمان سرطان، بلکه بیماری‌های کبدی، چاقی و اختلالات مربوط به متابولیسم نیز باشد.
اطلاعات بیشتر
http://www.abc.net.au/news/2018-10-06/peptide-from-spider-venom-killing-melanoma-cells/10344588