ناگفته های بسته شدن بخش صدور ویزا استرالیا در ایران از زبان ،احمد واحدیان غفاری(وکیل دادگستری و کارشناس حقوق مهاجرت)
احمد واحدیان غفاری(وکیل دادگستری و کارشناس حقوق مهاجرت)
بررسی تعطیلی بخش ویزای سفارت استرالیا در تهران و گزارش دنیل اکس خبرنگار ای بی سی
به گزارش رادیو نشاط ، سفارت استرالیا در تهران در تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۸ بخش بررسی و صدور ویزا را که عمدتا کارکنان محلی در آن شاغل بودند، بدون اعلان قبلی تعطیل کرد. این بخش مسئول بررسی برخی از ویزاها از قبیل دانشجویی، دیدار، همسر ، نامزدی و فرزند بود. بعد از تعطیلی این بخش، در بررسی ویزاهای همسر و نامزدی تا مدتی تاخیر ایجاد شد. هم اکنون ویزای دیدار عمدتا در سفارت استرالیا در امان، پایتخت اردن هاشمی، و ویزای همسر و نامزدی در سفارت استرالیا در بیروت، پایتخت لبنان، بررسی می شوند.
پاسخ وزارت کشور
وزارت کشور در آن زمان، تعطیلی بخش ویزا در تهران را در راستای سیاست توسعه خدمات آنلاین اعلام کرد. وزارت کشور اخیرا هم در پاسخ به گزارشگر ای بی سی همین ادعا را تکرار کرده است.
آیا پاسخ وزارت کشور صحیح است؟
قسمت عمده ویزاها را می توان از طریق ایمی اکانت به شکل آنلاین درخواست داد. البته ایمی اکانت چیز جدیدی نیست. مثلا، سالها است که امکان تکمیل و تسلیم درخواستنامه ویزاهای دیدار، همسر و نامزدی، که بیشترین حجم کاری بخش ویزا در تهران را تشکیل می دادند، از طریق ایمی اکانت ممکن شده. در واقع ایمی اکانت بیشتر کار متقاضیان ویزا را تسهیل می کند تا آفیسر مسئول بررسی ویزا. متقاضیان ویزا مانند گذشته نیازی به تکمیل تقاضانامه های کاغذی و ارسال آنها به همراه مدارک پشتیبان از طریق پست ندارند. اما در آن سو، از این حیث که آفیسر مسئول بررسی ویزا کماکان باید تقاضانامه و تمامی مدارک همراه را به دقت بررسی کند، ایمی اکانت تغییری ایجاد نکرده است. این آفیسر می تواند در هر جایی، ایران، استرالیا، اردن یا لبنان، حضور داشته باشد.
اصولا دلیل توجیه کننده فعالیت بخش ویزا در کشورهای دیگر و بکارگیری و آموزش کارکنان محلی برای بررسی برخی ویزاها، آشنایی این کارکنان با زبان و فرهنگ و آداب و رسوم و همچنین اسناد و مدارک رایج آن کشور است. این قضیه بخصوص در ویزاهای دیدار و همسر که بررسی مدارک پشتیبان نقش عمده ای در نتیجه تقاضانامه دارد، حائز اهمیت است. از کارکنان محلی حتی گهگاهی برای بررسی اصالت اسناد و مدارک پشتیبان ویزاهای دیگر، مانند ویزاهای نیروی کار ماهر که در استرالیا بررسی می شوند، نیز استفاده می شود.
ادعای ای بی سی
دنیل اکس، خبرنگار ارشد و عضو تیم تحقیقات ای بی سی، چندین ماه گذشته را صرف تحقیقات در مورد دلایل پیرامون تعطیلی بخش ویزا در تهران کرده است. ایشان در مسیر تهیه گزارش مصاحبه هایی هم با تعدادی از وکلای مهاجرت ایرانی انجام داده است. نتیجه تحقیقات ایشان، گزارشی بود که پنجشنبه گذشته در ای بی سی منتشر شد. طبق این گزارش «دولت بخش ویزا در تهران را، پیروی دریافت هشدارهایی در ارتباط با ادعای برخی وکلای مهاجرت مبنی بر اخذ ویزا از طریق یک رابط [پارتی] در سفارت استرالیا، تعطیل کرد». در ادامه، دنیل اکس به نامه ای که انجمن وکلای مهاجرت ایران استرالیا (۱) در ژانویه ۲۰۱۷ به سفیر استرالیا در تهران فرستاد اشاره می کند و آن را دلیل شروع تحقیقات مفصل کمیسیون ناظر بر مجریان قانون (۲) می داند که مسئولیت بررسی فساد و تخلفات سازمانهای مجری قانون را، از قبیل کمیسیون اطلاعاتی جنایی استرالیا، پلیس فدرال، وزارت کشور و آزترک، برعهده دارد. کمیسیون در همان سال کارگروه تخلفات ویزا (۳) را تشکیل داد که بطور خاص به تخلفات اداره مهاجرت و کارکنانش در ارتباط با روند بررسی ویزا می پردازد. دنیل اکس احتمال می دهد تاسیس این کارگروه پیروی نامه انجمن وکلای مهاجرت ایران استرالیا صورت گرفته باشد.
نامه انجمن وکلای مهاجرت ایران استرالیا به سفیر استرالیا در تهران
از اوایل سال ۲۰۱۶ تعداد زیادی از اعضای انجمن تماسهایی از ایرانیان داخل و خارج از استرالیا دریافت می کردند در ارتباط با صحت ادعای برخی از وکلای مهاجرت مبنی بر دریافت ویزای دیدار در قبال پرداخت مبالغ هنگفتی بین ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار. چند تن از اعضای انجمن حتی قراردادهایی را روئیت کرده بودند که یک وکیل مهاجرت در ازای دریافت ۵۰ هزار دلار ویزای دیدار را تضمین کرده بود. متعاقبا، انجمن پس از جلسات متعدد تصمیم به گزارش این تخلف به سفیر استرالیا در تهران گرفت.
اواخر ژانویه ۲۰۱۷ انجمن نامه ای به سفیر ارسال کرد و بدون ذکر نام وکیل متخلف، نسبت به وجود فساد در بخش صدور ویزا در تهران هشدار داد. سفارت در پاسخ به این نامه درخواست اسم و جزئیات بیشتر کرد و انجمن در پاسخ به سفارت پیشنهاد داد با صرف زمان و بررسی اجمالی پرونده های ویزاهای دیدار که از طریق وکلای مهاجرت ایرانی درخواست داده شده و همچنین درصد قبولی شان به راحتی می تواند به صحت ادعای انجمن پی ببرد. سفارت پس از آن با انجمن تماسی نگرفت.
اوایل سال ۲۰۱۸ برخی اعضای انجمن از منابع قابل اعتماد از تحقیقات گسترده کارگروه تخلفات ویزا آگاه شدند. کارگروه در مسیر تحقیقات با تعدادی از کسانی که از این طریق ویزای دیدار گرفته و سپس درخواست پناهندگی کرده بودند مصاحبه انجام داده بود.
در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۱۸ وزارت کشور تصمیم به لغو پروانه وکیل متخلف داد. ایشان تا ۵۰ هزار دلار تحت عنوان ضمانت برگشت به ایران از موکلین اش دریافت می کرد. وی در پاسخ به وزارت کشور اذعان داشته برای پیگیری این ویزاها در تهران با یک همکار کار می کرده که در سفارت استرالیا معروف به این بوده که ویزاهایی دیداری که لاج می کند برای متقاضیانی است که هدف شان از سفر به استرالیا فقط دیدار است و این فرد پیشنهاد داده برای اطمینان از عدم نقض شرایط ویزا مبلغی از متقاضی گرفته شود.
لازم به ذکر است که برخلاف شایعاتی که در فضای مجازی توسط منابع نامعتبر ذکر شده، فقط پروانه یک وکیل مهاجرت در ارتباط با این پرونده خاص لغو شده است.
همانطورکه توضیح دادم، دو سناریو برای تعطیلی بخش ویزا در تهران وجود دارد. وزارت کشور و ظاهرا شخص سفیر تعطیلی بخش ویزا را در راستای سیاست توسعه خدمات آنلاین می دانند و دنیل اکس، خبرنگار ارشد ای بی سی، دلیل آن را وجود تخلفات و فساد گسترده در بخش ویزای سفارت.
نگارنده به دلایل ذیل سناریوی دنیل اکس را معتبرتر و قابل قبول تر می داند:
- دنیل اکس، خبرنگار ارشد شبکه معتبر ای بی سی است و سالها تجربه در روزنامه نگاری تحقیقی و افشای فسادهای مرتبط با دولت یا کارکنان دولت دارد
- سناریوی ایشان کاملا منطبق با اتفاقاتی است که از ژانویه ۲۰۱۷ تا دسامبر ۲۰۱۸ بوقوع پیوسته و از این لحاظ باورپذیر است
- ادعای وزارت کشور مبنی بر تعطیلی بخش ویزا به دلیل توسعه خدمات آنلاین فاقد توجیه منطقی است. همانطورکه در این نوشتار بدان اشاره کردم، با تعطیلی بخش ویزا در تهران بار کاری به سفارت های استرالیا در امان و بیروت منتقل شده و عملا نیروهای محلی و استرالیایی در این دو کشور، مسئولیتهایی را که پیش از این در تهران انجام می شد برعهده گرفته اند.
(۱) انجمن وکلای مهاجرت ایران استرالیا در ۲۶ مارچ ۲۰۱۵ توسط ریاست کنونی آن، آقای محمد رضا عظیمی، به ثبت رسید. انجمن در حال حاضر انجمن ۳۳ عضو دارد و از این تعداد ۲۲ نفر ایرانی تبارند.
(۲) ICLEI
(۳) Visa Integrity Taskforce